برخی پارامترهای جمعیتی و ترکیب سنی میش و قوچ در گله‌های گوسفند استان خوزستان

به منظور برآورد برخی پارامترهای جمعیتی در گله‌های گوسفند استان خوزستان، از تعداد 100 گله گوسفند از گله‌های مردمی پرورش یافته تحت سیستم‌ روستایی با دو نژاد عربی و لری بختیاری، طی سال‌های 1396و 1397، استفاده شد. نحوه جمع‌آوری داده‌ها در گله‌های مردمی به صورت پرسشنامه‌ای و با استفاده از مصاحبه با دامدار بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط نرم‌افزار sas 9.1 انجام گرفت. متوسط تعداد میش مولد 67.173راس، تعداد قوچ مولد 56.9 راس، مدت ماندگاری قوچ در گله 96.5 سال و نسبت قوچ به میش در گله 65.5 درصد به دست آمد. بر این اساس، متوسط اندازه موثر و میزان همخونی گله‌ها به ترتیب 97.34 راس و 3 درصد در هر نسل برآورد شد. به طور کلی، نتایج نشان دادکه اندازه موثر برآورد شده کمتر از حداقل توصیه شده توسط فائو (50 راس) برای داشتن کمتر از یک درصد همخونی در هر نسل، درگله‌های مردمی می‌باشد که سبب ایجاد میزان همخونی به میزان 3 برابر حد مجاز برای گله‌ها شده است. افزایش همخونی در گله‌ها می‌تواند باعث کاهش عملکرد تولیدی، تولیدمثلی و افزایش ناهنجاری‌های ژنتیکی گردد. بنابراین، با توجه به میزان همخونی برآورد شده (3 درصد در هر نسل) برای گله‌های گوسفند در استان، ضروری است با آموزش دامداران با موضوعاتی همچون نسبت قوچ به میش، تهیه قوچ از خارج از گله و نگهداری قوچ در مدت زمان کمتر در گله و همچنین استفاده از سیستم آمیزش چرخشی، از افزایش بیشتر این میزان همخونی و در نتیجه پیامدهای منفی آن جلوگیری کرد.

the population parameters and age composition of ewes and rams in khuzestan province sheep flocks

in order to estimate some population parameters in sheep flocks of khuzestan province, information of 100 flocks from rural rearing systems with two breeds of arabic and lori bakhtiari sheep were used during the years 2017 2019. the data were collected through a questionnaire and interview with the farmers. data was analyzed by sas 9.1 software. the average of the number of breeding ewes, the number of breeding rams, duration of ram stay in the flock and ram to ewe ratio were achieved 173.67 heads, 9.56 heads, 5.96 years and 5.65%, respectively. accordingly, the average of effective size and the rate of inbreeding of flocks were 34.9 heads and 3 percent per generation, respectively. in general, the results showed that the estimated effective size was less than the minimum size recommended by fao (50 heads) for having less than 1 percent inbreeding per generation. so, it may result in having flocks with inbreeding rate which is 3 times more than the permissible rate. increasing of inbreeding in the flocks can decrease production performance, reproductive performance and increase genetic abnormalities. therefore, based on the estimated inbreeding rate for sheep flocks in the province (3 percent per generation), it is necessary to prevent further increasing in inbreeding rate and its negative consequences by training farmers about issues such as suitable ram to ewe ratio, supplying breeding rams from out of the flock and keeping rams in flock for a shorter period of time, as well as, using rotational mating scheme