اثر جایگزینی علوفه جیره با کود مرغی عمل‌آوری شده بر گوارش‌پذیری مواد مغذی، پارامترهای شکمبه‌ای و متابولیت‌های خونی گوسفندان نر مغانی

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثرات جایگزینی جیره غذایی علوفه‌ای (شامل یونجه و کاه گندم به ترتیب 65 و 35 درصد) با سطوح صفر، 8، 16 و 24 درصد کود مرغی عمل‌آوری شده با حرارت بر گوارش‌پذیری مواد مغذی، پارامترهای شکمبه‌ای و متابولیت‌های خونی در گوسفندان نر مغانی بود. کود مرغی مورد استفاده در دمای 85-75 درجه سانتی‌گراد و به مدت 20 دقیقه در دیگ‌های مخصوص پخت عمل‌آوری شد. از 16 راس گوسفند نر مغانی در قالب طرح کاملاً تصادفی متعادل با 4 جیره آزمایشی و 4 تکرار در هر تیمار آزمایشی استفاده شد. نتایج نشان داد که افزودن کود مرغی تا سطح 16 درصد ماده خشک جیره به طور خطی سبب افزایش گوارش‌پذیری ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام و الیاف نامحلول در شوینده خنثی فاقد خاکستر شد (0/05 >p). با افزایش سطح کود مرغی در جیره میزان ph شکمبه تمایل به کاهش داشت (0/07=p)، اما غلظت نیتروژن آمونیاکی شکمبه افزایش خطی نشان داد (0/05 >p). غلظت نیتروژن اوره‌ای خون با افزایش میزان کود مرغی در جیره افزایش خطی نشان داد (0/05 >p). در کل، نتایج این مطالعه نشان داد که افزودن کود مرغی تا سطح 16 درصد ماده خشک جیره‌های علوفه‌ای در گوسفند، سبب افزایش گوارش‌پذیری مواد مغذی، نیتروژن آمونیاکی و نیتروژن اوره‌ای خون شد.

effect of substituting forage ration with processed broiler litter on nutrient digestibility, ruminal parameters and blood metabolites in moghani male sheep

the aim of present study was to investigate the effects of processed broiler litter (pbl) levels at 0, 8, 16 and 24% at the expense of dietary forage (i.e., alfalfa and wheat straw at 65 and 35 percent, respectively) on apparent nutrients digestibility, ruminal parameters and blood metabolites in moghani male sheep. the broiler litter was processed at 75-85 oc for 20 min in the special hot tanks. sixteen moghani male sheep were allocated into four experimental diet groups with four animals in each diet in a completely randomized design. results showed that sheep fed diet containing 16% pbl linearly increased (p < 0.05) digestibility of dry matter (dm), organic matter (om), cp and ash-free neutral detergent fiber (ndfom). increasing the level of pbl in the diet linearly tended to decrease (p=0.07) ruminal ph, but increased (p < 0.05) ammonia nitrogen concentration. blood urea nitrogen (bun) increased with increasing pbl level in the diet (p < 0.05). overall, results of this study indicated that substituting pbl up to 16% of forage diet improved nutrients digestibility, ammonia nitrogen concentration and bun of moghani male sheep.