تاثیر تغییرات سالانه دورۀنوری بر فعالیت تخمدانی میش های سنجابی

هدف از انجام این آزمایش شناسایی چرخۀ سالانۀ فعالیت‌های تخمدانی و تعیین ارتباط بین اندازۀ تخمدان و میزان فعالیت تخمدانی درگوسفند بود. به این منظور در طول یک‌سال مطالعه هر هفته حداقل پنج جفت تخمدان میش‌های سنجابی در کشتارگاه جمع‌آوری وپس از توزین هر تخمدان، تعداد و قطر فولیکول‌های قابل مشاهده در سطح تخمدان، وزن و حجم اجسام‌زرد و نیز فراوانی تعداد تخمدان‌های حاوی جسم‌زرد محاسبه و ثبت شدند. مشاهدات به کمک آزمون مدل خطی عمومی تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد بین تخمدان‌های راست و چپ از نظر میانگین وزن (به ترتیب 0/51±0/93 و 0/55±0/96 گرم)، فراوانی نسبی تعداد فولیکول‌های با ابعاد بزرگ (1/05±0/83 و 1/11±0/99)، متوسط (1/75±1/70 و 1/74±1/85) و کوچک (4/42±6/73 و 4/56±6/43) و فراوانی نسبی تعداد تخمدان‌های حاوی جسم‌زرد (0/45±0/20 و 0/46±0/24)، تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. همبستگی مثبت معنی‌داری بین وزن تخمدان میش با فعالیت‌های تخمدانی آن میش وجود داشت. بیش‌ترین فراوانی نسبی تعداد تخمک‌ریزی‌ها در تخمدان‌های راست در ماه آذر (0/48±0/33، 0/05 >p) و در تخمدان‌های چپ در ماه‌های خرداد و آذر (به ترتیب، 0/50±0/41و 0/51±0/43، 0/05 >p) مشاهده شد. کم‌ترین فراوانی نسبی تعداد تخمک‌ریزی‌ها در تخمدان‌های راست در ماه‌های فروردین، خرداد، مرداد و اسفند (به ترتیب، 0/27±0/07، 0/27±0/07، 0/27±0/03، 0/26±0/07، 0/05 >p) و درتخمدان‌های چپ در ماه‌های فروردین، شهریور و اسفند (به ترتیب، 0/27±0/07، 0/27±0/07 و 0/26±0/07، 0/05 >p) مشاهده شد. بر اساس نتایج، میش‌های سنجابی منطقۀ کرمانشاه در فصل بهار هم تا حدودی فعالیت تولیدمثلی دارند که بیان‌گر بازگشت یک فعالیت موقت تخمدانی در این فصل است و می‌تواند منجر به آبستنی‌های خارج از فصل شود.

influence of annual photoperiod changes on ovarian activity of sanjabi ewes

this experiment was conducted to identify the annual cycle of ovarian activities and to determine the relationship between ovary size and ovarian activity in sheep. for this purpose, at least five pairs of sanjabi ewes ovaries were collected each week during the one year of study and after weighing of each ovary, the number and diameter of visible follicles at the ovary surface, the weight and volume of the corpus luteum and the number of ovaries containing corpus luteum were recorded. data were analyzed using general linear model test. the results showed that there was no significant difference between right and left ovaries of ewes in terms of mean weight, relative frequency of large, medium and small size follicles and the relative frequency of the number of ovaries containing the corpus luteum. there was a significant positive correlation between ovary weight of ewes and their ovarian activities. the highest relative frequency of ovulation in right ovaries were observed in december and in left ovaries were observed in june and december (p < 0.05). the lowest relative frequency of ovulation in the right ovarieswere observed in april, june, august and march and in the left ovaries were observed in april, september and march (p < 0.05). based on the results, the sanjabi ewes in kermanshah region have some reproductive activity in spring which indicates the return of a temporary ovarian activity in this season and it can lead to out-of-season pregnancies.