اثر سطوح مختلف پروتئین و مکمل کولین در جیره غذایی بر صفات تولیدی، فراسنجه های لاشه، هماتولوژی و ریخت شناسی روده جوجه‌های گوشتی

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف پروتئین و مکمل کولین در جیره بر صفات تولیدی، فراسنجه‌های لاشه، هماتولوژی و ریخت شناسی روده، از تعداد 288 قطعه جوجه گوشتی نر یکروزه (سویه راس 308) استفاده شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی به ‌صورت فاکتوریل 2 ×3 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه سطح پروتئین جیره (شاهد یا توصیه شده، متوسط یا 5/1 واحد کمتر از سطح توصیه شده و کم یا 3 واحد کمتر از سطح توصیه شده) و 2 سطح مکمل کولین ( 0 و 1000 میلی‌گرم در کیلوگرم جیره) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از گروه با سطح کم پروتئین در مقایسه با گروه شاهد سبب کاهش وزن، کاهش طول پرز و نسبت طول پرز به عمق کریپت در ژژنوم و افزایش ضریب تبدیل غذایی جوجه‌های گوشتی شد (05/0>‌p). همچنین افزایش وزن نسبی کبد و کاهش میزان گلبول قرمز خون در گروه متوسط پروتئین نسبت به گروه شاهد مشاهده شد (05/0>‌p). اثر مکمل کولین و اثر متقابل بین سطوح مختلف پروتئین و مکمل کولین در جیره غذایی بر عملکرد رشد، فراسنجه‌های هماتولوژی خون و ریخت شناسی روده معنی‌دار نبود. اما مکمل کولین تمایل به افزایش بازده لاشه (087/0=‌p) و کاهش وزن نسبی کبد (089/0=‌p) نشان داد. با توجه به نتایج این مطالعه، کاهش میزان پروتئین جیره به ویژه 3 واحد کمتر از سطح توصیه شده اثرات منفی بر صفات تولیدی و ریخت شناسی روده دارد، ولی استفاده از مکمل کولین در این جیره‌ها اثر مثبتی در جوجههای گوشتی ندارد.

Effect of different levels of protein and choline supplementation in the diet on production traits, carcass parameters, hematology and intestinal morphology of broilers

A total number of 288 onedayold male broiler chicks (Ross 308) were used to investigate the effect of different levels of protein and choline supplementation in the diet on production traits, carcass parameters, hematology and intestinal morphology. This experiment was conducted in a completely randomized design as factorial experiment (3 × 2). Experimental treatments consisted of three levels of protein (control or recommended level, medium or 1.5 units lower than recommended level and low or 3 units lower than recommended level) and 2 levels of choline supplementation (0 and 1000 mg/kg diet). The results showed that the use of lowprotein group reduced body weight gain, villus height and villus height/cryt depth ratio in the jejunum and increased feed conversion ratio in broilers (p < 0.05) when compared with control group. The higher relative liver weight and lower red blood cell counts were also observed in the mediumprotein group compared with control group (p < 0.05). The effect of choline supplementation and interaction between protein levels and choline supplementation in the diet on growth performance, blood hematological parameters and intestinal morphology were not significant. However, choline supplementation tended to increase carcass yield (P=0.087) and to decrease the relative liver weight (P=0.089). According to the results of current study, reducing the dietary protein level, especially 3 units lower than recommended level, negatively affected the production traits and intestinal morphology; but the use of choline supplementation in these diets has no positive effect in broiler chickens.