اثر سطوح مختلف پودر گیاهان دارویی آویشن‌شیرازی و مریم‌گلی، مخلوط آن‌ها و پروبیوتیک بر صفات کیفی تخم‌مرغ، فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون و تغییرات هیستومورفولوژیک کبد مرغ‌های تخم‌گذار

به‌منظور بررسی اثر پودر گیاهان دارویی آویشن‌شیرازی، مریم‌گلی، مخلوط آویشن‌شیرازی و مریم‌گلی و نیز پروبیوتیک پروتکسین بر صفات کیفی تخم‌مرغ، فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون و تغییرات هیستومورفولوژیک کبد مرغ‌های تخم‌گذار، آزمایشی با استفاده از تعداد 225 قطعه مرغ تخم‌گذار لگهورن، بعد از اوج تولید (42 هفتگی) به مدت10هفته انجام پذیرفت. مرغ‌ها به صورت تصادفی بین 9 تیمار آزمایشی متشکل از 5 تکرار و 5 قطعه مرغ در هر تکرار اختصاص یافتند. تیمارها شامل گروه شاهد، سطوح 2/0 و 4/0 درصد پودر برگ آویشن شیرازی، 2/0 و 4/0 درصد پودر برگ مریم‌گلی، 2/0 و 4/0 درصد مخلوط مساوی از آویشن‌شیرازی و مریم‌گلی و 005/0 و 01/0 درصد از پروبیوتیک پروتکسین بودند. نتایج بیانگر آن بود که استفاده از سطح 4/0 درصد مخلوط مساوی از پودر برگ آویشن و مریم‌گلی موجب کاهش حاشیه‌ای وزن نسبی کبد (07/0=p)، کاهش فعالیت آنزیم‌های سرمی sgot (08/0=p) و sgpt (05/0>p) و نیز افزایش قابل‌ملاحظه دانسیته رنگ هپاتوسیت‌ها (05/0>p) و hdl پلاسما (05/0>p) شد. استفاده از مخلوط پودر گیاهان دارویی مورد آزمون در سطح 4/0 درصد سبب افزایش حاشیه‌ای وزن پوسته (06/0=p) و افزایش معنی‌دار (05/0>p) استحکام پوسته، شاخص رنگ زرده و نیز واحد هاو در دوره آزمایش 48 تا 52 هفتگی شد. لذا یافته‌های مطالعه حاضر پیشنهاد دهنده آن است که بهره‌گیری از سطح 4/0 درصد مخلوط پودر گیاهان دارویی آویشن‌شیرازی و مریم‌گلی می‌تواند سبب بهبود قابل ملاحظه شاخص‌های سلامت کبد،‌ پروفیل چربی‌های خون و صفات کیفی تخم‌مرغ هم‌چون استحکام پوسته، شاخص رنگ زرده و واحد هاو نسبت به دیگر سطوح گیاهان دارویی و یا پروبیوتیک شود.

The Effect of Different Levels of Zataria multiflora and Salvia officinalis Medicinal Plants’ Powder, Their Mixture and Probiotic on Egg Quality Traits, Blood Biochemical Parameters and Liver Histomorphological Changes in Laying Hens

The current study was conducted to evaluate the effect of different levels of Zataria multiflora, Salvia officinalis, the mixture of Zataria multiflora and Salvia officinalis as well as probiotic (Protexin®) on egg quality traits, blood biochemical parameters and liver histomorphological changes in laying hens. A test was performed using 225 Leghorn laying hens, after peak of egg production (42 weeks old), for 10 weeks. The birds were randomly assigned into 9 experimental treatments with 5 replicates and 5 birds in each. Experimental treatments consisted of a control group, 0.2 and 0.4% Zataria multiflora leaf powder, 0.2 and 0.4% Salvia officinalis leaf powder, 0.2 and 0.4 the equal mixture of Zattaria multiflora and Salvia officinalis and 0.005 and 0.01% probiotic (Protexin®). Our results indicated that using 0.4% of Zataria multiflora and Salvia officinalis leaf powder mixture marginally reduced the relative weight of liver (P=0.07), decreased serum activities of SGOT (P=0.08) and SGPT (p < 0.05), and also increased hepatocytes color density (p < 0.05) and HDL concentration (p < 0.05). Feeding 0.4% of the medicinal plants mixture increased eggshell weight, slightly (P=0.06), and enhanced eggshell hardness (p < 0.05), yolk color (p < 0.05), and Haugh unit, significantly (p < 0.05) during the second 35day experimental period (4852 weeks of age). Therefore, the present findings suggest that dietary inclusion of 0.4% mixture of powdered herbs of Zattaria multiflora and Salvia officinalis can improve the liver health indices, blood lipid profile and egg quality traits, such as eggshell hardness, yolk color index, and haugh unit compared to other medicinal plants levels or probiotic, markedly.