بررسی مطلوبیت مکانی و ارزیابی اقتصادی زنبورداری در منطقه ارسباران و مشکلات پرورش دهندگان زنبورعسل

منطقه ارسباران به دلیل مناسب بودن شرایط اقلیمی، پرآب بودن و تنوع بالای گونه‌های گیاهی، پتانسیل بالایی در زمینه صنعت زنبورداری دارد. هدف از این تحقیق بررسی درآمد و مشکلات زنبورداران روستایی در مسیر توسعه می باشد. داده‌های تحقیق با استفاده از مشاهدات میدانی و تکمیل پرسشنامه نیمه ساختاریافته از زنبورداران منطقه ارسباران جمع‌آوری شد. در این بررسی، نوع گونه‌های گیاهی مورد استفاده در زنبورداری، فرایند فروش، نقش زنبورداری در درآمد خانوارها، مشکلات اصلی زنبورداران در پرورش زنبورعسل و راهکارهای توسعه این صنعت بررسی شد. شایستگی مکانی زنبورداران نیز با استفاده از چهار معیار بررسی شد. نتایج بررسی نشان داد که گونه‌هایی مثل آویشن (thymus kotschyanus)، گل ماهور (verbascum gossypinum)، کنگر صحرایی (cirsium arvense) و سیاه تلو (paliurus spina chiristi) و گون (astragalus sp.)، بید (salix sp) و صنوبر (populus sp.) برای تولید عسل و بره‌موم و گل لاله (tulipa schrenkii) بیشتر برای تولید گرده مورد تغذیه قرار می‌گرفت. همچنین شایستگی مکانی زنبورداران منطقه ارسباران از لحاظ منبع آبی (86 درصد)، پوشش گیاهی (62 درصد)، فاصله از جاده (33 درصد) و دوره فعالیت زنبورداری (24 درصد) برای پرورش زنبورعسل مناسب است. بر طبق نتایج، هر زنبوردار به طور متوسط 318 کندو دارد. میانگین تولید عسل هر کندو در منطقه ارسباران حدود 19.6 کیلوگرم بود. قیمت عسل، بسته به نوع کیفیت آن از 110 تا 600 هزار ریال به فروش می‌رسید. میانگین درآمد ناخالص زنبورداران، 835 میلیون ریال برآورد گردید. مهمترین مشکلات زنبورداران منطقه، وجود داروهای تقلبی در بازار (52 درصد) و عدم دسترسی به داروهای مناسب برای رفع بیماریها می‌باشد.