ارزیابی هم‌‌بستگی صفت های موثر و اثر آنها بر عمل‌کرد غده بزرگ در سیب‌‌زمینی

به منظور دست یابی به ژنوتیپ‌های برتر و پرمحصول سیب‌‌زمینی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با استفاده از 33 رقم و ژنوتیپ وارداتی سیب‌‌زمینی در 4 تکرار انجام شد. در این بررسی، برخی از صفت های شکلی (مورفولوژیک) و مرتبط با عمل کرد سیب‌‌زمینی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف ژنوتیپ‌‌های مورد مطالعه در تمامی آن ها بسیار معنی‌‌دار (p?0.01) بود. با توجه به اهمیت تعداد غده بزرگ در میزان عمل کرد کل سیب‌‌زمینی، هم بستگی‌ های فنوتیپی و ژنوتیپی صفت ها با تعداد غده بزرگ مورد مطالعه قرار گرفت و اثرات مستقیم و غیرمستقیم مثبت و منفی با تجزیه علیت بررسی شدند‌‌. از صفت های مورد مطالعه، 13 صفت یا با تعداد غده بزرگ یا با سایر اجزا عمل کرد هم بستگی‌ بالایی داشتند که در تجزیه علیت مورد استفاده قرار گرفتند‌‌. نتایج حاصل از تجزیه علیت نشان داد که بیشینه اثرات مستقیم فنوتیپی بر تولید غده بزرگ به ترتیب ناشی از وزن کل غده در بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته و وزن خشک بوته بود. برخی از صفت ها همانند وزن تر کل بوته و زمان رسیدن، اثر مستقیم منفی بالایی بر عمل کرد غده بزرگ نشان دادند. بیش تر صفت های مورد مطالعه به صورت غیرمستقیم بر افزایش تعداد غده بزرگ اثرگذار بودند. بیشینه اثرات مستقیم ژنوتیپی مثبت و منفی به ترتیب از طریق وزن غده در بوته، طول غده، زمان رسیدن، وزن تر بوته و تعداد غده متوسط و کوچک اعمال می شد. اثرات غیر مستقیم ژنوتیپی صفت ها نقش موثرتری در تعیین تعداد غده بزرگ داشتند تا اثرات مستقیم.