مطالعه تغییرات خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک های شالیزار در یک ردیف پستی و بلندی

استان گیلان یکی از قطب های مهم کشاورزی ایران است که شالیکاری زراعت عمده آن محسوب می شود. خاک شالیزار در این استان از اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار است چرا که بستر کشاورزی را تشکیل می دهد، بنابراین شناخت، تجزیه و تحلیل خصوصیات آن به منظور درک محدودیت ها و استفاده بهینه از آن ضروری است. یکی از راه های بررسی و شناسایی خاک ها تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنهاست. واحدهای فیزیوگرافی فلات ها و تراس های فوقانی، آبرفت های رودخانه ای، اراضی پست و دشت ساحلی در یک توالی پستی و بلندی در منطقه اراضی بالادست سد سنگر در حوالی شهرستان رشت تا حاشیه دریای خزر مورد شناسایی قرار گرفت. در هر واحد پنج نیمرخ مطالعه گردید و یکی از آنها به عنوان نیمرخ شاهد انتخاب شد. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک های شالیزاری تشکیل شده روی واحدهای فیزیوگرافی ذکر شده با تهیه نمونه از هر یک از افق های خاک های تشریح شده، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که ساختمان خاک در افق های سطحی دانه ای ضعیف است و در افق های عمقی اراضی ساحلی تک دانه ای و اراضی پست و آبرفت های رودخانه ای عمدتاً بلوکی زاویه دار و بدون زاویه بود. ماده آلی در افق های سطحی زیاد بود که علت آن تجمع بقایای گیاه برنج و علف های هرز به دلیل رطوبت زیاد می باشد. در اراضی پست به علت بالا بودن سطح آب زیرزمینی و کند بودن سرعت تجزیه بیشترین مقدار ماده آلی وجود داشت. ظرفیت تبادل کاتیونی در اراضی پست و آبرفت های رودخانه ای بیشتر از سایر واحدها بود چون مقدار ماده آلی و میزان رس در این خاک ها زیاد بود. مقدار رس در خاک فلات ها و تراس های فوقانی به علت آبشویی سطحی نسبت به سایر واحدها کمتر بود. هدایت الکتریکی در افق های تحتانی اراضی پست و دشت ساحلی به ترتیب، به علت گود بودن این نواحی، بالا بودن سطح آب زیرزمینی و نفوذ آب دریا زیاد می باشد. میزان سدیم تبادلی در افق های تحتانی اراضی ساحلی به علت نفوذ آب دریا در داخل خاک بیشتر می باشد. واکنش خاک در همه واحدها به علت شرایط غرقابی مصنوعی و طبیعی نزدیک به خنثی بود.