اثر تراکم بوته بر عملکرد دانه و ویژگی های زراعی ارقام آفتابگردان در منطقه شهرکرد

آفتابگردان (.helianthus annuus l) از مهم ترین گیاهان روغنی در نواحی معتدل است. برای تعیین اثرات رقم و تراکم بوته در آفتابگردان، آزمایش مزرعه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهر کرد در سال های 1381 و 1382 انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. ارقام آفتابگردان شامل آذرگل، آرماویرسکی و زاریا بودند که فواصل کاشت بوته ها 15، 18، 21 و 24 سانتیمتر در ردیف های 60 سانتی متری بود ( به ترتیب 1/11، 26/9، 94/7 و 94/6 بوته در متر مربع). نتایج نشان داد که ارقام آفتابگردان تفاوت معنی داری (01/0 > p) در درصد روغن نشان دادند. رقم آذرگل بیشترین (2/47) و رقم زاریا (2/45) کمترین درصد روغن را داشت. با افزایش تراکم بوته درصد روغن دانه افزایش یافت. ارتفاع بوته تفاوت معنی داری (05/0 > p) بین ارقام داشت که رقم آرماویرسکی بیشترین و رقم آذرگل کمترین ارتفاع بوته را داشتند. وزن هزار دانه تفاوت معنی داری (01/0 > p) در ارقام مختلف داشت، رقم زاریا کمترین و رقم آذرگل بیشترین وزن هزار دانه را داشتند. عملکرد دانه در بین ارقام معنی دار نبود، گرچه آذرگل بیشترین عملکرد دانه (9/2809 کیلوگرم در هکتار) را داشت. افزایش تراکم بوته باعث افزایش عملکرد دانه شد. عملکرد روغن بین ارقام تفاوت معنی دار (05/0 > p) نشان داد و رقم آذرگل بیشترین عملکرد روغن را داشت. عملکرد روغن با افزایش تراکم بوته افزایش یافت. بهترین عملکرد دانه و روغن از تیمارهای آذرگل و زاریا با تراکم 1/11 بوته در متر مربع به دست آمد. بنابراین با توجه به نتایج این آزمایش هیبرید آذرگل و تراکم بوته 1/11 بوته در متر مربع جهت تولید آفتابگردان روغنی در منطقه شهرکرد توصیه می گردد و در شرایط عدم وجود هیبرید آذرگل، میتوان از رقم زاریا با تراکم 1/11 بوته در مترمربع به عنوان جایگزین استفاده کرد.