تعیین محل کروموزومی ژن های کنترل کننده عملکرد مرتبط با صفات روزنه و برگ پرچم در گندم نان تحت شرایط تنش خشکی و بدون تنش با استفاده از لاین های جایگزین کروموزومی

به منظور تعیین محل کروموزومی ژن های کنترل کننده عملکرد گندم درارتباط با صفات روزنه ای (تعداد و سطح روزنه های رویی و زیری) و ویژگی های برگ پرچم (طول، عرض و سطح)، یک سری کامل لاین های جایگزین شده کروموزومی که درآن ها کروموزوم های گندم رقم تایمستین جایگزین کروموزوم های همولوگ رقم چاینیزاسپرینگ شده بودند، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط معمول و تنش آبی در گلخانه دانشگاه شهرکرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تنش خشکی از مرحله غلاف رفتن شروع شد. در شرایط بدون تنش گیاهان هر2- 4 روز یکبار آبیاری گردیدند و در شرایط تنش آبی گیاهان تا مرحله غلاف دهی مشابه شرایط بدون تنش و پس از آن هر4- 6 روز یکبار تا پایان رشد آبیاری گردیدند. دوره های آبیاری بر اساس دمای هوا و درجه روز رشد (gdd) دریافت شده مشخص گردید. نتایج نشان داد کروموزوم های a 3 و b 7 در شرایط آبی و کروموزوم های a7 و b7 در شرایط تنش آبی دارای بیشترین ژن های موثر بر عملکرد بودند. تفاوت های معنی داری بین لاین ها در صفاتی مثل اندازه برگ پرچم، فراوانی روزنه ها، اندازه روزنه ها و عملکرد مشاهده شد. در شرایط تنش اندازه روزنه و برگ پرچم تاثیر مثبتی ولی غیر معنی دار بر عملکرد داشتند در حالیکه در شرایط بدون تنش همبستگی بین تعداد روزنه ها و عملکرد مثبت اما غیر معنی دار بود. همچنین نتایج نشان داد در شرایط تنش کروموزوم های گروه همیولوگd بیشترین تاثیر را روی اندازه برگ پرچم داشتند وکروموزوم های همیولوگ گروه a بیشترین تاثیر را بر روی اندازه روزنه داشتند.