بررسی عملکرد دانه، زیست توده و عملکرد علوفه تر لاین‌های امید‌بخش ماشک علوفه‌ای در شرایط دیم در کهگیلویه و بویر احمد

به منظور مطالعه سازگاری و پایداری عملکرد لاینهای امیدبخش ماشک علوفهای در منطقه گرمسیری کشور، پژوهش حاضر بر روی 5 لاین امیدبخش ماشک علوفهای در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در طی سه سال زراعی 84-1381 در سه منطقه باشت، لیشتر و دهدشت از استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شد. هر لاین در 6 ردیف به فاصله 25 سانتیمتر از همدیگر و 4 متر طول کشت گردید. تجزیه واریانس مرکب برای سالها و مناطق مختلف برای علوفه تر و عملکرد زیست توده انجام گردید. برای بررسی پایداری و سازگاری لاینها از پارامترهای واریانس درون مکانی لین و بینز، ضریب تغییرات محیطی، ضریب رگرسیون، میانگین انحرافات از رگرسیون و در میان روشهای غیر پارامتری از روش تعیین رتبه و انحراف معیار رتبه استفاده گردید. نتایج تجزیه مرکب سالها و مناطق مختلف نشان داد که اثر سال و منطقه برای علوفه تر، زیست توده و عملکرد دانه در سطح احتمال 5 و 1 درصد معنیدار نبود. اثر متقابل سال و منطقه برای علوفه تر، زیست توده و عملکرد دانه به ترتیب در سطح احتمال 1 درصد و 5 درصد معنیدار گردید. اثر لاین برای عملکرد دانه در سطح احتمال 5 درصد معنیدار و برای علوفه تر و زیست توده در سطوح احتمال 5 و 1 درصد معنیدار نبود. اثر متقابل لاین و سال برای عملکرد علوفه تر، زیست توده و عملکرد دانه به ترتیب در سطح احتمال 5 و 1 درصد و اثر متقابل لاین و مکان برای هر سه صفت در سطح احتمال 1 درصد معنیدار گردید. در نهایت نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر متقابل لاین* سال* منطقه برای هر سه صفت در سطوح احتمال 1 و 5 درصد معنیدار نگردید (برای صفات علوفه تر، زیست توده و عملکرد دانه). با درنظر گرفتن عملکرد علوفه، زیست توده و دانه، سایر صفات مهم زراعی و پارامترهای پایداری، لاینهای 4 و 5 بهعنوان لاینهای با عملکرد بالا و پارامترهای پایداری مطلوب از بین لاینهای بررسی شده به عنوان لاینهای امیدبخش توصیه میگردند.