مطالعه اثر تیمار نوری بر میزان جنین‌زایی و باززایی گیاهچه‌ها در کشت میکروسپورهای سه رقم کلزای بهاره

استفاده از روش هاپلوییدهای مضاعف‌شده می‌تواند برای اهداف اصلاحی از جمله کاهش طول دوره اصلاحی کاربرد داشته ‌باشد. در تحقیق حاضر تاثیر تیمار نوری بر جنین‌زایی از کشت میکروسپورها در سه رقم کلزا؛ گلوبال، اپشن و پی‌اف و همچنین باززایی گیاهچه‌ها از جنین‌های حاصله در طی دو آزمایش جداگانه مورد مطالعه قرار گرفت. در آزمایش اول میزان جنین‌زا‌یی میکروسپورها در محیط کشت nln-13 تحت تاثیر سه تیمار نوری شامل تاریکی مطلق، 16 ساعت نور و 8 ساعت تاریکی و تناوب یک روز تاریکی و یک روز 16 ساعت نور و 8 ساعت تاریکی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 5 تکرار مطالعه شد. نتایج حاکی از معنی‌دار شدن اثر رقم، تیمار نوری و همچنین اثر متقابل بین دو فاکتور بود. تیمار تاریکی در دو رقم گلوبال و پی‌اف تاثیر معنی‌داری بر روی میزان جنین‌زایی داشت و سبب افزایش معنی‌دار میزان جنین‌زایی در مقایسه با دو تیمار دیگر شده است و در این دو رقم، میزان جنین‌زایی در تیمار تاریکی در گروه a قرار گرفت. اما در رقم اپشن سه تیمار نوری تفاوت معنی‌داری با همدیگر ندارند و نشان می‌دهد که در این رقم جنین‌زایی تحت تاثیر تیمار نوری قرار نگرفته است. در آزمایش دوم نیز میزان باززایی گیاه از جنین‌های حاصل از کشت میکروسپور به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی دو فاکتوره با 10 تکرار مطالعه شد. رقم شامل گلوبال، اپشن و پی‌اف فاکتور اول و جنین‌های بدست آمده در شرایط تاریکی و 16 ساعت نور و 8 ساعت تاریکی فاکتور دوم را تشکیل دادند. نتایج حاکی از آن است که فقط اثر رقم بر روی میزان باززایی گیاهچه‌ها معنی‌دار بود. نتایج همچنین نشان داد که رقم پی‌اف بیشترین تعداد گیاهچه‌های باززایی شده را داشت و در گروه a قرار گرفت.