اثر ماده ضد تعرق و کودهای زیستی نیتروژنه بر ارقام گندم در شرایط دیم استان لرستان

به منظور بررسی واکنش ارقام گندم دیم به ماده ضد تعرق و کودهای زیستی، آزمایشی در منطقه معتدله سرد (کمالوند) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی بصورت اسپلیت –پلات فاکتوریل با چهار تکرار در دو سال زراعی 96 -1395 و 97 -1396 اجرا شد. عامل رقم گندم (آذر 2، اوحدی و باران) در کرت اصلی، ماده ضد تعرق (عدم کاربرد و کاربرد آترازین) و کود زیستی نیتروژنی (عدم کاربرد، آزوسپریلیوم، ازتوباکتر) به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. صفات زراعی و فتوسنتزی و عناصر غذایی ماکرو و میکرو، کربوهیدرات و پروتئین در دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که در سال اول رقم اوحدی با کاربرد آترازین و ازتوباکتر بیشترین عملکرد دانه (2420 کیلوگرم در هکتار) و رقم آذر 2 بدون کاربرد ماده ضد تعرق و با کاربرد ازتوباکترکمترین عملکرد دانه (2000 کیلوگرم در هکتار) و در سال دوم رقم باران با کاربرد آترازین و بدون کاربرد کود زیستی بیشترین عملکرد دانه (2765 کیلوگرم در هکتار)و رقم آذر 2 بدون کاربرد آترازین و با کاربرد آزوسپریلیوم کمترین عملکرد دانه با میانگین 2083 کیلوگرم در هکتار را داشتند. کاربرد آترازین و ازتوباکتر باعث افزایش معنی‌دار شاخص برداشت در دو سال شد. اوحدی با کاربرد آترازین و ازتوباکتر بیشترین میزان فسفر دانه (0.50 درصد) و رقم باران بدون کاربرد ماده ضد تعرق و کود زیستی کمترین میزان فسفر دانه (0.22 درصد) را داشت. بیشترین و کمترین میزان پروتئین دانه با میانگین 13.8 و 11.5 درصد به‌ترتیب با کاربرد آترازین و آزوسپریلیوم و عدم کاربرد ماده ضد تعرق و کود زیستی حاصل شد.

effect of antiperspirant and nitrogen biofertilizers on wheat cultivars in rainfed conditions of lorestan province

most cultivated cereals are deficient in micronutrients. deficiency of these elements in soil not only reduces plant yield but also by reducing the concentration of these elements in foods such as wheat grains reduces their absorption by humans and livestock, which causes various diseases and thus low the level of public health (cakmak et al, 2012; shi et al., 2010) is such that the low concentration of minerals such as sulfur, calcium, magnesium, iron, manganese, zinc and copper in the country’s food from the effect on the health and supply of micronutrients required by the body is problematic.material and methods in order to investigate the morphological and biochemical response of rain fed wheat cultivars to anti-transpirant and nitrogen biofertilizers, an experiment was carried out in a randomized complete block design with split-factorial plot arrangement with four replications in the cold temperate zone (kamalvand khorramabad) in cropping years 2016-2017 and 2017-2018. factor of rain fed wheat cultivar (azar2, ohadi and baran) was in the main plot and anti-transpirant (no application and application of atrazine) and nitrogen biofertilizer (no application, application of azospirillium, application of azotobacter) as factorial were in sub-plots. before culture, azospirillum and azotobacter fertilizers were applied as seeds in the relevant treatments. for this purpose, first the seeds were soaked, and for more adhesion, some sugar was mixed with the seeds, and then azospirillum and azotobacter were used in the amount of one liter per 100 kg of seeds. atrazine antiperspirant with a concentration of 400 ppm was used in two stages, one in the stage of stalking in late march and the other in the time before pollination using a 20 liter sprayer and in a guided manner. peduncle length, number of grain per m2, harvest index, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll and carotenoids in the shoot and macro and micro nutrients, carbohydrates and protein in the grain were measured. results and discussionin the first year, ohadi cultivar with atrazine and aztobacter application had the highest grain yield (2420 kg ha-1) and azar 2 cultivar without antiperspirant and with aztobacter application had the lowest grain yield (2000 kg ha-1) and in the second year baran cultivar with atrazine and without biofertilizer application, the highest grain yield (2765 kg ha-1) and azar 2 cultivar without atrazine and with azospirillium application had the lowest grain yield with an average of (2083 kg ha-1).