ارزیابی تلفیق نیتروژن و مالچ گندم برعملکرد و اسانس گیاه زنیان (trachyspermum ammi l ) در تاریخ های مختلف کاشت با کنترل علف های هرز

شناخت تاریخ مناسب کاشت گیاهان دارویی برای هر منطقه می تواند در افزایش محصول موثر باشد. از سوی دیگر میزان مناسب مصرف نیتروژن و اثرات مثبت مالچ گندم برای به دست آوردن عملکرد بالا مهم به نظر م یرسد.در این پژوهش رشد و عملکرد زنیان با تلفیق نیتروژن و مالچ کلش گندم در تاریخ های مختلف کاشت بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزیشیراز انجام شد. عوامل آزمایش شامل سه تاریخ کاشت شامل 15 بهمن، 15 اسفند، 15 فروردین و شش سطح تلفیق کود اوره و مالچ شامل 100 کیلوگرم کود اوره، 100 کیلوگرم کود اوره + مالچ، 50 کیلوگرم کود اوره، 50 کیلوگرم کود اوره + مالچ، مالچ به تنهایی و شاهد (عدم مصرف کود و مالچ) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین تراکم علف های هرز در 100 درصد نیاز شیمیایی نیتروژن مشاهده شد، همچنین مصرف به تنهایی مالچ گندم در این آزمایش توانسته کمترین تراکم علف های هرز نشان دهد. کاهش شاخص های رویشی زنیان در تاریخ کاشت 15 فرردین ممکن است به علت تاثیر زمان بر صفات فیزیولوژیک از جمله محتوای کلروفیل و محتوای نسبی آببرگ باشد. وزن خشک اندام هوایی و عملکرد دانه نیز تحت تاثیر تاخیر در زمان کاشت قرار گرفت و کاهش معنی داری داشت. در تیمار 100 کیلوگرم کود اوره با مالچ و یا بدون مالچ بیشترین وزن خشک اندام هوایی به2 درصد مشاهده شد که نسبت به شاهد افزایش /52-2/ 5438 کیلوگرم در هکتار و بیشترین اسانس 59 - مقدار 5830 12 درصد اسانس دانه نشان داد. در مجموع تاریخ کاشت 15 بهمن - 22 درصد وزن ماده خشک و 15 - معنی دار 31 و یا 15 اسفند و تیمار 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره با مالچ برای کاشت گیاه زنیان توصیه می شود.

evaluation of the combination of nitrogen and wheat mulch on yield and essential oil of trachyspermum ammi l. in different planting dates with weeds control

the composition of secondary metabolites in medicinal plants is significantly influenced by factors such as fertilization, planting time, and weed controlstrategies (soleimani et al., 2011). early sowing of apiaceae family plants oftenleads to desscication due to prolonged exposure to low temperature and riskof root frostbite (khorramdel et al., 2013). the quantity of active substancesin medicinal plants is also markedly affected by various planting techniquesand weed control measure (saydi et al., 2016). although previous research hashighlighted the beneficial impact of nitrogen fertilizers on the yield and essentialoil content of the ajowan plant, the combined effect of nitrogen and wheat strawmulch, particularly when applied at different planting times, remains unexplored.such a combination could potentially enhance weed control. consequently, oneof the primary objectives of this study is to investigate how this combination can increase ajowan’s competitiveness, thereby improving its grain yield and essential oil production.