ارزیابی عملکرد دانه، اجزاء عملکرد، روغن و برخی صفات زراعی ارقام گلرنگ در تاریخ های مختلف کشت زمستانه در منطقه سیستان

به منظور بررسی عملکرد دانه، روغن و برخی ویژگی ‌های زراعی ارقام گلرنگ، در تاریخ های مختلف کشت زمستانه، آزمایشی به صورت کرت‌های یک بار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی درسه تکرار در دو سال زراعی 1391-1392 و 1393-1392 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک اجرا گردید. تاریخ کاشت در شش سطح (1، 20 دی، 10،30 بهمن و 20 اسفند) عامل اصلی و رقم در چهار سطح (گلدشت، پدیده، فرامان و گل مهر عامل فرعی بودند. بالاترین عملکرد دانه در سال اول با میانگین 1253 کیلوگرم در هکتار بدست آمد که نسبت به سال دوم 6 درصد افزایش داشت. تاریخ کاشت اول دی‌ماه با 1611 کیلوگرم در هکتار نسبت به تاریخ کاشت دوم (20 دی)، سوم (10 بهمن)، چهارم (1اسفند) و پنجم (20 اسفند) به ترتیب 16، 24، 37 و 44 درصد افزایش در عملکرد دانه داشت. با تاخیر کشت از اول دی ماه، روزانه حدود 10 کیلوگرم در هکتار از عملکرد دانه کاسته شد. برهمکنش رقم × تاریخ کاشت×سال بالاترین عملکرد دانه را در سال اول، تاریخ کاشت اول دی ماه و رقم فرامان با میانگین 2090 کیلوگرم در هکتار داشت. درصد روغن در تاریخ کاشت اول دی نسبت به 20 اسفند حدود 9 درصد و ارقام پدیده و گل مهر نسبت به ارقام گلدشت و فرامان به ترتیب 9 و 6 درصد دراین تاریخ کشت افزایش نشان دادند. بر اساس نتایج تاریخ کاشت از اوایل (1 دی) تا اواخر دی ماه (20 دی) با استفاده از ارقام زودرس‌ فرامان و گلدشت مناسب و قابل توصیه تر در منطقه سیستان می باشند.

evaluation of grain yield, yield components, oil and some agronomic traits of safflower cultivars on winter sowing different dates of in sistan region

planting date is considered to play a crucial role in decision-making processes of crop production and management, especially in the areas where plants are impacted by deleterious factors such as terminal cold and drought, early drought stress and extreme heat (behdani jami al-ahmadi, 2008). in the studies conducted in different regions, delay in planting time in both autumn and spring resulted in decreases in grain, and oil yield, number of seeds per head, number of heads per plant, 1000-seed weight, plant height, number of leaves per plant, and dry weight of shoot (solhe oskouei et al., 2016 ; deltalab et al., 2011). therefore, this experiment was performed to find the best winter sowing date for different cultivars and to investigate changes in grain yield, yield components and oil of safflower cultivars under delayed cultivation.materials and methods: the experiment was carried out in a split plot arrangement based on randomized complete block design with three replications in two years, 2013 and 2014 at zahak agricultural and natural resources research station, sistan and baluchestan province. the main plot consisted of five sowing dates including: 21th dec., 9th jan., 29th jan., 19th feb. and 10th mar. and the subplot was assigned to four cultivars; golldasht, padideh, faraman, gollmehr, which were independently randomized. in this study, yield characteristics and components of grain yield, agronomic and phonological traits in addition to grain oil content were investigated. statistical analysis was performed using mstat-c software.results discussion:the combined analysis of variance indicated significant effect of year, and cultivar on the all traits phenological, morphological, grain yield and its components as well as oil content.