بررسی روابط بین شاخص‌های رشد و عملکرد در لاین‌های امیدبخش گندم نان در شرایط فاریاب و دیم

به منظور مطالعه روابط شاخص‌های رشد لاین‌های امیدبخش گندم نان با عملکرد آنها دو آزمایش جداگانه در شرایط فاریاب و دیم در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسلام آباد غرب در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. در هر آزمایش تعداد 9 لاین انتخابی به همراه 2 رقم به عنوان شاهد ارزیابی شدند. شرایط دیم در مقایسه با شرایط فاریاب باعث کاهش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه، شاخص برداشت و وزن هزاردانه به ترتیب به میزان 24.5، 21.2، 18.9، 4.2 و 13.4 درصد در میانگین لاین‌ها شد. تنش خشکی سبب کاهش مقدار شاخص‌های rgr، nar،lar، lwr و sla به ترتیب به میزان 29، 17، 6، 3 و 6 درصد در مرحله گلدهی گردید. همچنین رابطه مثبت و معنی‌داری بین rgr با nar در تمام مراحل هر دو آزمایش و با عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و وزن هزار دانه در برخی مراحل مشاهده شد. در آزمایش فاریاب rgr در مرحله گلدهی همبستگی مثبت و معنی‌داری (0.640r= +) با lwr داشت. از بین اجزا rgr، موًلفه nar دارای همبستگی منفی و معنی‌داری (0.700-r= ) در مرحله اول آزمایش فاریاب با lar داشت. بین اجزاء lar (یعنی lwr و sla) با lar در تمامی مراحل رابطه مثبت و معنی‌دار مشاهده شد و در مراحل اول و سوم نیز، همبستگی شاخص‌های sla(0.608r= + و 0.673r= +) و lar (0.663r= + و 0.704r= +) با عملکرد دانه در شرایط فاریاب مثبت و معنی‌داربود که در نهایت این دو پارامتر به عنوان شاخص های مهم رشد و مرتبط با عملکرد دانه شناسایی شدند.

evaluation of relationship between growth indices and yield in bread wheat promising lines under irrigation and rainfed conditions

introduction:wheat, as one of the main constituents in ensuring food security, provides 20% of the total calories and protein of the world’s population. in this regard, recognizingand studying physiological growth indices is very important in analyzing the factors that affect yield and its components. this can aid in determining plantgrowth stages and evaluating and crop production (soleymani fard et al., 2011).dry matter production and accumulation can be studied by two important indicators of crop growth rate (cgr) and relative growth rate (rgr), which are importantphysiological indicators that can be analyzed (ghiasabadi et al., 2015). although rgr is the main indicator of growth and determines dry matter accumulation and ultimate yield, its components including nar, lar, lwr and sla appear to bebetter choice under extreme stress than rgr.