ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ های مختلف گندم

این پژوهش در سال زراعی 95-1394 در دو مکان (ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان و ایستگاه تحقیقات کشاورزی سیساب بجنورد) در استان خراسان شمالی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو شرایط دیم (تنش) و آبیاری تکمیلی به اجرا درآمد. بر اساس عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش، شاخص‌های: حساسیت به خشکی فیشر(ssi)، شاخص تحمل به خشکی فرناندز(sti) ، شاخص پایداری عملکرد(ysi)، شاخص میانگین بهره‌وری(mp)، شاخص میانگین هندسی عملکرد(gmp) و شاخص عملکرد(yi) محاسبه شدند. بر اساس تجزیه واریانس مرکب، اثر مکان برای اکثر صفات و عملکرد دانه معنی‌دار بود و ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد دانه دارای اختلاف معنی‌داری بودند. اثر متقابل ژنوتیپ مکان نیز برای اکثر صفات و صفت عملکرد دانه معنی‌دار بود. نتایج نشان داد، ژنوتیپ‌های 17 و 12 به ترتیب با 2780 و 2608 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه در شرایط بدون تنش و با 2263 و 2119 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه در شرایط تنش، نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها برتر بودند. بر اساس ضرایب همبستگی محاسبه شده، شاخص‌ های تحمل به خشکی فرناندز، میانگین بهره‌وری و شاخص میانگین هندسی عملکرد، بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشتند. ژنوتیپ‌های 17 و 12 از لحاظ تمام شاخص‌های محاسبه شده نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها در هر دو محیط تنش و بدون تنش برتری داشتند و این دو ژنوتیپ با بالاترین عملکرد دانه، متحمل‌ترین ژنوتیپ به خشکی نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها شناخته شدند.