تاثیر جمعیت و الگوی فضایی کاشت بر خصوصیات رویشی و زایشی گیاه کرچک (ricinus communis l.)

به منظور بررسی تاثیر آرایش کاشت بر صفات رویشی و زایشی کرچک، آزمایشی طی سال 1389 در مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه انجام گرفت. آزمایش به صورت  طرح کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل 3 فاصله ردیف کاشت (60 ‌، 80 و 100 سانتی‌متر) به عنوان کرت اصلی و فاصله  بوته روی ردیف به عنوان فاکتور فرعی (30‌، 40 و 50 سانتی‌متر) بود. در این بررسی صفات طول خوشه اصلی، تعداد ساقه فرعی‌، وزن برگ‌، نسبت گل‌های نر به ماده‌، وزن دانه در خوشه اصلی‌، عملکرد بیولوژیک‌، عملکرد روغن‌، درصد روغن‌، عملکرد دانه و اجزای آن مانند تعداد کپسول و دانه درخوشه اصلی و وزن صد دانه اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که اثر فاصله ردیف بر طول خوشه اصلی، تعداد ساقه فرعی‌، وزن برگ‌، نسبت گل‌های نر به ماده‌، وزن دانه در خوشه اصلی‌، عملکرد بیولوژیک‌، عملکرد روغن‌، درصد روغن‌، عملکرد دانه و اجزای آن مانند تعداد کپسول و دانه درخوشه اصلی و وزن صد دانه معنی‌دار بود. همچنین اثر فاصله بوته روی ردیف بر ‌طول خوشه اصلی‌، تعداد ساقه فرعی‌، نسبت گل نر به ماده‌، وزن برگ‌، عملکرد بیولوژیک‌، درصد روغن، وزن دانه در خوشه اصلی‌، عملکرد دانه و اجزاء آن مانند کپسول در خوشه اصلی و وزن صد دانه معنی‌دار بود. با توجه به اثر متقابل معنی دار فاصله ردیف کاشت در فاصله بوته روی ردیف‌، بیشترین عملکرد بیولوژیک به فواصل ردیف در بوته 50×30 و بیشترین عملکرد دانه ‌و روغن به فاصله ردیف‌های کاشت 80‌ سانتی‌متر در فاصله بوته ‌روی ردیف 50‌ سانتی‌متر اختصاص داشت. در این آزمایش همبستگی مثبت بین عملکرد دانه و صفت تعداد کپسول در خوشه وجود داشت. با توجه به نتایج بررسی فواصل ردیف 80 در فاصله بوته 50سانتی متر جهت حصول عملکرد دانه و روعن بیشتر قابل توصیه می باشد.

Effects of plant population and planting pattern on vegetative and reproductive characteristics of castor bean (Ricinus communis L.) plant

In order to study the effect of planting pattern on vegetative and reproductive traits of caster bean, an experiment was done during (2010) in Agriculture and Natural Resources Research Institute, West Azerbijan, Iran. This study performed as a split plot in a randomized complete block design with 3 replications. The treatments include 3 row spacing (60, 80 and 100 cm) as the main plot, the plant spacing in the row (30, 40 and 50) as the sub plat. The results showed that the effect of row spacing on the length of main ear, the number of branch, leaf weight, the ratio of female/ male flowers, 100 seed weight on the main ear, biological yield, oil yield, oil percentage, grain yield and its components, such as, the number of capsules and grain/main ear, were significant. Also, the effect of inter row spacing on the length of main ear, number of branch, ratio of female/ male  flowers, leaf weight, stalk diagonal, biological yield, oil percentage, seed weight/ main ear, seed yield and its components, such as capsule/ main ear and weight of 100 grain were significant. The interaction between row spacing and iner row spacing, the most biological yield produced in 60 intera row*30 inter row and most seed and oil yield were assigned to 80cm intera row*50cm inter row spacing. In this experiment, a positive correlation between grain yield and number capsule/ ear was found. According of this study planting in 80*50cm (intera row * inter row) suitable for castor bean plant in West Azerbijan.