اندان هالر: شاخص تاکسونومیک برای تفکیک بین گونه ای کنه های Hyalomma anatolicum و Hyalomma asiaticum (Acari: Ixodidae)

اهمیت دامپزشکی و پزشکی کنه های جنس هیالوما (.hyalomma spp) از نظر انتقال بیماری های مرتبط، امری بدیهی و ثابت شده است. کنه های این جنس از نظر تاکسونومی و تشخیص همواره مورد بحث بوده اند. گاهی اوقات تشخیص دقیق دو گونه نزدیک به هم hyalomma anatolicum و hyalomma asiaticum موجود در فون ایران از نظر مرفولوژیکی بسیار مشکل است. هدف از مطالعه حاضر بررسی و توصیف خصوصیات ظاهری اندام هالر (haller’s organ) به عنوان یک عضو حسی و بویایی کنه ها و امکان استفاده از آن در تشخیص افتراقی این دو گونه، با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (scanning) بوده است. در این بررسی نمونه های کنه از اراک (مرکزی)، قاین (خراسان جنوبی)، بمپور و ایرانشهر (سیستان و بلوچستان)، جزیره قشم (هرمزگان)، سرخس (خراسان شمالی)، (سیستان و بلوچستان) و استان های خوزستان و لرستان جمع آوری شد. پس از تشخیص نمونه های نر با استفاده از کلیدهای شناسایی مختلف، اندام هالر با میکروسکوپ الکترونی مورد بررسی قرار گرفت و تصاویر مربوطه تهیه شد. تفسیر و مقایسه تصاویر به دست آمده اختلافات قابل توجهی را در الگوی کپسول اندام هالر گونه آسیاتیکوم با گونه ی آناتولیکوم نشان می دهد. اختلافات مشاهده شده این اندام در گونه آسیاتیکوم با گونه دیگر قابل توجه است. به نظر می رسد بتوان با بررسی این اندام در سایر گونه های هیالوما و حتی سایر جنس های کنه های سخت ixodidae در ایران، به صفت تاکسونومیک افتراقی قابل توجهی دست پیدا کرد؛ لذا اندام هالر به عنوان شاخص مورفولوژیک مناسبی برای تفکیک بین گونه ای در کنه های جنس هیالوما توصیه می شود.