فراوانی کنه‌های سخت آلوده‌کننده گوسفند و بز در شهرستان قاینات

کنه‌ها انگل‌های خارجی و خون‌خوار هستند که از اهمیت پزشکی و بهداشتی زیادی برخوردارند. در این مطالعه که از آبان ماه 1397 آغاز و به مدت یکسال ادامه یافت، 11 نقطه جغرافیایی از سطح شهرستان قاینات واقع در شرق ایران (استان خراسان جنوبی) انتخاب و به مدت 12 ماه با مراجعه ماهیانه به هر نقطه  تعداد 10 راس گوسفند و 10 راس بز از هر نقطه به صورت تصادفی از جهت آلودگی به کنه مورد معاینه قرار گرفتند و کنه‌های جمع‌آوری شده در الکل اتانول 70 درصد جهت تشخیص تا سطح گونه به آزمایشگاه انگل‌شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد منتقل شدند. در مجموع 1320 راس گوسفند و 1320 راس بز مورد معاینه قرار گرفته که در 655 راس (49.6%) گوسفند و 426 راس (32.3%) بز آلودگی به کنه دیده شد. همچنین تعداد 2004 کنه در طول اجرای مطالعه جمع‌آوری شد که گونه‌های شناسایی شده به ترتیب فراوانی شامل: هیالوما آسیاتیکوم (39.6%)، هیالوما روفیپس (33.7%)، هیالوما مارژیناتوم (9.7%)، ریپی سفالوس تورانیکوس (6.4%)، درماسنتور رسکمنسیس (6.1%)، هیالوما اکسکاواتوم (3.5%)، هیالوما آناتولیکوم (0.9%) و همافیزالیس سولکاتا (0.1%)، بودند. بیشترین فعالیت کنه‌ها در فصل بهار به خصوص در خرداد ماه مشاهده شد. دم و دنبه مهم‌ترین محل استقرار کنه‌ها و کمترین میزان آلودگی نیز در گوش دام‌ها بود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میزان آلودگی در گوسفند و بز شهرستان نسبتا بالاست و انجام اقدامات کنترلی جهت کاهش جمعیت کنه‌ها در فصل بهار و تابستان ضروری به نظر می‌رسد.

frequency of ixodid ticks infesting sheep and goats in qaen county, iran

hard ticks are blood-feeding ectoparasites that are of great medical and health importance. this survey was carried out to determine the frequency of hard ticks infesting sheep and goats in qaen county located in eastern iran, south khorasan province. this survey started in november 2018 and continued for one year. in this study, 11 geographical locations were selected from the study area and 10 sheep and 10 goats from each location were randomly selected and examined for tick infestation each month. the ticks were collected from different infested organs and preserved in ethanol 70% until transferred to the parasitology laboratory for identification to species level. from a total of 1320 sheep and 1320 goats examined, 49.6% sheep and 32.3% goats were found to be infested. overall, 2004 ticks were collected from infested animals and based on their frequency were identified as: hyalomma asiaticum (39.6%), hyalomma rufipes (33.7%), hyalomma marginatum (9.7%), rhipicephalus toranicus (6.4%), dermacentor raskemensis (6.1%), hyalomma excuvatum (3.5%) hyalomma anatolicum (0.9%), and haemaphysalis sulcata (0.1%). the most frequency of ticks were observed in spring and the highest number of ticks were collected in may. tail was the most frequent and important site for tick attachment. the results of this study showed the prevalence and frequency of tick infestation in the study area is relatively high and tick control measures should be taken especially in spring and summer.