طراحی الگوی فرآیند تجاری‌سازی فناوری، با تمرکز بر صنعت دارو و فراورده‌های بیولوژیک با استفاده از رویکرد فراترکیب

توسعه صنعت دارویی هر کشوری، نشان‌دهنده توانمندی آن کشور در حوزه تامین بهداشت و سلامت افراد آن جامعه است. با توجه به تحولات این صنعت در تعامل با دستاوردهای علم زیست فناوری و اهمیتی که زیست داروها در درمان بیماری‌های خاص در جوامع دارند، بررسی فرآیند تجاری‌سازی نقش مهمی در ارائه سریع‌تر داروها به بازار دارد. هدف این پژوهش طراحی الگوی فرآیند تجاری‌سازی فناوری، با تمرکز بر صنعت دارو و فراورده‌های بیولوژیک می‌باشد. روش پژوهش کیفی و از نوع فراترکیب است که برای گردآوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است. جمعیت مورد مطالعه‌ی پژوهش را تمامی مقاله‌های مرتبط با موضوع پژوهش شامل می‌شود. در راستای انجام پژوهش پس از طراحی سوالات پژوهش، جستجویی نظام‌مند براساس کلید واژه‌های مرتبط مدل‌های تجاری‌سازی، صنعت دارو از پایگاه‌های داده scopus ،civilica ،sid ،irandoc ،isc ،emerald ،ieee ،science direct صورت گرفته است. با بررسی مقاله‌ها و مدل‌های تجاری‌سازی، 9 بعد به‌عنوان ابعاد فرآیند تجاری‌سازی فناوری، با تمرکز بر صنعت دارو و فراورده‌های بیولوژیک شناسایی شده است. براساس این ابعاد مدل یکپارچه نهایی ارایه و اعتبارسنجی شده است. این مقاله با شناسایی ابعاد فرآیند تجاری‌سازی فناوری، با تمرکز بر صنعت دارو و فراورده‌های بیولوژیک؛ می‌تواند الگوی مناسبی برای استفاده در صنعت داروی کشور باشد.

Designing a technology commercialization process model, focusing on the pharmaceutical and biological products industry using a hybrid approach

The development of the pharmaceutical industry of any country shows the capability of that country in the field of health and wellbeing of the people of that society. Given the developments in this industry in interaction with the achievements of biotechnology and the importance of biomedicines in the treatment of certain diseases in societies, the study of the commercialization process has an important role in faster delivery of drugs to the market. The purpose of this study is to design a model for the process of commercialization of technology, focusing on the pharmaceutical industry and biological products. The research method is qualitative and metacombined, which has been used as a library method to collect data. The study population includes all articles related to the research topic. In order to conduct research after designing research questions, a systematic search has been conducted based on related keywords commercialization models, pharmaceutical industry from Scopus, Civilica, SID, IRANDOC, ISC, Emerald, IEEE, Science Direct databases. By reviewing commercialization articles and models, 9 dimensions have been identified as dimensions of the technology commercialization process, focusing on the pharmaceutical and biological products industries. Based on these dimensions, the final integrated model has been presented and validated. This article identifies the dimensions of the technology commercialization process, focusing on the pharmaceutical and biological products industry; it can be a good model for use in the country’s pharmaceutical industry.