ارزیابی میزان دسته‌ای از سموم ارگانوکلره، ارگانوفسفره و سرب در شیر پاستوریزه و خام توزیعی در شهر اصفهان

شیر یکی از مهم‌ترین اجزای غذایی انسان است. آلودگی محیط‌زیست باعث حضور میکرو‌آلاینده‌ها (سموم دفع آفات و فلزات سمی) در زنجیره غذایی می‌شود و غلظت این آلاینده‌ها باید به‌طور مستمر کنترل شود. هدف از این مطالعه شناسایی سطح سموم دفع آفات (ارگانوکلره و ارگانوفسفره) و باقی‌مانده سرب در شیرهای توزیع‌شده در شهر اصفهان بود. در مجموع 30 نمونه شیر گاو (25 نمونه شیر پاستوریزه از کارخانه‌های مختلف و 5 نمونه شیر خام از فروشگاه‌های لبنیات سنتی) به‌صورت تصادفی جمع‌آوری و ازنظر 50 نوع آفت‌کش ارگانوکلره و ارگانوفسفره رایج و سرب موردبررسی قرار گرفت. باقیمانده آفت‌کش‌ها و سرب به ترتیب با استفاده از کروماتوگرافی گازیطیف‌سنجی جرمی و طیف بینی نشری اتمی با پلاسمای جفت شدۀ القایی اندازه‌گیری شدند. سطح باقیمانده سموم دفع آفات در شیرهای مورد آزمایش زیر حداکثر حد باقی‌مانده تعیین‌شده توسط کدکس بود. میانگین سطح سرب به‌دست‌آمده از 30 نمونه 3.7±6.7 میکروگرم بر لیتر، با دامنه 4 تا 22.1 میکروگرم بر لیتر بود. باقیمانده سرب فقط در یک نمونه از حداکثر حد باقی‌مانده تعیین‌شده توسط کدکس (20 میکروگرم بر لیتر) فراتر بود. نتایج نشان می‌دهند که آلاینده‌های موردنظر در شیرهای مورد آزمایش در محدوده مجاز بودند. نتایج این مطالعه لزوم ایجاد برنامه‌های پایشی مستمر جهت اندازه‌گیری فلزات سنگین و بقایای سموم دفع آفات را در شیر در مناطق مختلف ایران مشخص می‌کند. این برنامه‌ها باعث ارتقای سلامت محصولات غذایی و کاهش خطر مواجهه مصرف‌کنندگان با مواد مضر می‌شوند.

Evaluation of a group of organochlorine and organophosphorus pesticides residue and Lead content of row and pasteurized cow milk collected from Isfahan city, Iran

Milk is one of the most important components of human food. The presence of micropollutants (pesticides and toxic metals) in the food chain is the result of environmental pollution and their concentrations need to be controlled constantly. The objective of this study was to detect the level of pesticides (organochlorine (OC) and organophosphorus (OP)) and lead residue in distributed milk in Isfahan city in Iran.A total of 30 cow milk (25 pasteurized milk samples from different factories and 5row milk samples from traditional dairy shops) samples were collected at random and analyzed for 50 common OC and OP pesticide residues and lead. The pesticide residues and lead detected using gas chromatographymass spectroscopy and inductively coupled plasma atomic emission spectroscopy, respectively. However, the levels of pesticide residues were below maximum residual limits (MRLs) levels set by the Codex in 2007. The mean level of lead content obtained from 30 samples was 6.7±3.7 µg/l, with a range from 4 to 22.1 µg/l. Lead residues exceeded the MRL (20 µg/l) in only 1 sample. Our data were within the normal ranges. The results of this study demonstrate the need to establish the most abundant heavy metals and pesticide residue monitoring programs for milk analysis for human consumption to improve food safety and decrease exposure risks to consumers in different regions of Iran.