پایش میزان تجمع بیولوژیک عناصر کمیاب در بافت عضله ماهی سوف حاجی طرخان (perca fluviatilis linnaeus, 1758) در رودخانه سیاه درویشان (استان گیلان، ایران)

عناصر کمیاب با توجه به اینکه دارای ماهیت تخریب‌ناپذیر و قابلیتی بالا برای انباشت زیستی در بافت موجودات آبزی می‌باشند، تهدیدی جدی برای آبزیان و همچنین سلامت انسان‌ها محسوب می‌گردند، بنابراین پژوهش کنونی با هدف ارزیابی میزان و ترتیب غلظت عنصرهای کمیاب تجمع‌یافته در بافت خوراکی عضله ماهی سوف حاجی طرخان (perca fluviatilis) نمونه‌برداری شده از رودخانه سیاه درویشان به عنوان یکی از گونه ماهیان مورد توجه و دارای ارزش اقتصادی و اکولوژیک بالا و در نهایت تشخیص سطح سلامت بهداشتی آن برای تغذیه انسانی، به انجام رسیده است. در آزمایش حاضر، مقدار غلظت یازده عنصر (سلنیوم، آهن، نیکل، روی، سرب، کادمیوم، جیوه، مس، کروم، منگنز و آرسنیک) در بافت عضله 25 عدد ماهی سوف حاجی طرخان صید شده بوسیله تور پرتابی سالیک از رودخانه سیاه درویشان استان گیلان توسط دستگاه طیف سنجی جذب اتمی varian® مورد پایش و ارزیابی قرار گرفتند. مقدار میانگین عنصرهای مورد مطالعه در بافت عضله به ترتیب: روی (33.418)، آهن (20.127)، مس (5.729)، منگنز (1.849)، سرب (0.864)، سلنیوم (0.691)، آرسنیک (0.594)، کادمیوم (0.273)، نیکل (0.253)، کروم (0.176) و جیوه (0.089) μg/g وزن خشک، بود. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد، میانگین انباشت بیولوژیک همه عناصر بررسی شده در بافت عضله ماهی سوف حاجی طرخان به غیر از چهار عنصر کمیاب کادمیوم، منگنز، آرسنیک و سرب در سطحی کم تر استاندارد مورد تایید سازمان fao/who بودند که این نتایج نشان دهنده لزوم توجه بیشتر به عوامل افزایش دهنده این عناصر در محیط زیست گونه مذکور است.

monitoring of trace elements bioaccumulation in muscle tissue of the common perch (perca fluviatilis linnaeus, 1758) in siah darvishan river (guilan province, iran)

the trace elements are a serious threat to aquatics as well as human health, as they resistant to degradation and high potential for bioaccumulation in aquatic organisms so present study aimed to evaluate the order and concentration of trace elements accumulated in edible muscle tissue of common perch (perca fluviatilis) sampled from siah darvishan river considered one of the species of fish as high economic and ecological value and finally, determined its health status for human consumption purposes. in the present experiment, concentration of eleven elements (se, fe, ni, zn, pb, cd, hg, cu, cr, mn and as) in muscle tissue of 25 common perch captured by cast net from siah darvishan river (guilan province, iran) were monitored and evaluated using by varian® atomic absorption spectroscopy. the mean elements in muscle tissue have been observed, as follows: zinc (33/418), iron (20/127), copper (5/729), manganese (1/849), lead (0/864), selenium (0/691), arsenic (0/594), cadmium (0/273), nickel (0/253), chromium (0/176) and mercury (0/089) microgram per gram dry weight, respectively. the results of this study showed that the mean bio accumulation of all the elements investigated in muscle tissue of common perch, except the four trace elements; cadmium, manganese, arsenic and lead were at lower level than the organization (fao/who) acceptable standard. these results indicate requisiteness for more attention to enhancing factors of these elements in environment of the mentioned species.