تنوع و فراوانی انگل‌های گوارشی مرغان بومی (gallus domesticus) در دو اقلیم استان اصفهان

با افزایش پرورش مرغان‌بومی به دلایل تولید پروتیین‌ارزان، خوداتکا‌یی، اشتغالزا‌یی روستایی ومقاومت نسبی بیشتر به تنش‌ها، توجه به مسائل بهداشتی آنها بیش از پیش لازم است؛ لذا به منظور بررسی و مقایسه انگل‌های گوارشی مرغان بومی (gallus domesticus) در دو اقلیم سردمرطوب و گرمخشک استان اصفهان، تعداد 900 قطعه جوجه بومی50-45 روزه در60 خانوار روستایی توزیع و بمدت یکسال نگهداری شد؛ برای آزمون‌های epg و opg در هفته‌های 8، 32 و 56 نمونه‌های مدفوعی جمع‌آوری و در پایان نیز یک قطعه مرغ و یک قطعه خروس در هر خانوار کالبدگشایی و انگل‌های دستگاه گوارش آنها بررسی شد؛ طبق نتایج میزان آلودگی با افزایش سن و میزان رطوبت، افزایش داشت؛ میزان و گونه نماتودها به ترتیب شامل آسکاریدیا گالی(a. galli) (33%)، هتراکیس گالیناروم (h. gallinarum) (18%)، اکواریا اسپیرالیس(a. spirailis) (7.5%)، کاپی لاریا آناتیس (c. anatis) (7.5%)، کیلوسپیرورا هامولوزا (c. hamulosa) (3.75%) و تریکوسترونژیلوس تنوئیس (t. tenouous) (3.5%) بود. میزان و گونه سستودها به ترتیب شامل رایلیه تینا اکینوبوتریدا (r. echinobutheridae) (15.5%)، رایلیه تینا تتراگونا (r. tetragona) (12%)، رایلیه تینا سستی سیلوس (r. cesticillus) (10%)، کوانوتنا اینفاندیبولوم (c. infundibulum) (8.5%)، کوتوگنیا دیگونوپورا (c. dignopora) (7%)و سوبولورا برومپتی (s. brompti) (3%) بود، اواوسیست‌های مشاهده شده به ترتیب مربوط به گونه‌های آیمریا ماکسیما (e. maxima) (38.5%)، آیمریا تنلا (e. tenella) (28%)، آیمریا نکاتریکس (e. necatrix) (7%)و آیمریا آسروولینا (e. acervulina) (5.5%) بود. درآزمون مربع کای (p>0/05) میزان آلودگی در خروس‌ها بیشتر بود. بر این اساس آلودگی به انگل‌های گوارشی از مشکلات اصلی پرورش مرغ بومی بوده و نیازمند اقدامات بهداشتی و تغذیه‌ای مناسب است.

Gastrointestinal parasites of native chickens (Gallus domesticus) in two climates of center of Iran Isfahan

The Iranian poultry industry is developing and Isfahan province is the first or second producer of chicken meats and commercial eggs which rearing millions of native chickens simultaneously, the study aimed to investigate the abundances of gastro intestinal (GI) parasites of native chickens (Gallus domesticus) in two dominant climates of center of IranIsfahan for a year. Therefore 900 native chickens diffused in 60 rural households in a warmdry climate and a coldwet climate without any treatment. Stool samples collected at weeks of 8, 32 and 56 for EPG (Egg Per Gram) and OPG (Oocyste Per Gram) examination, finally a female and a male bird in each households were dissected and examined for GI parasites. The EPG and OPG values and prevalence rates increased with aging and wetness in both climate; the identified nematodes were Ascaridia galli 33%, Hetterakis gallinarum 18%, Acuaria spirailis 7.5%, Cappillaria anatis 7.25%, Cheilospirura hamulosa 3.75% and Trichostrongylus tenouous 3.5%. The diagnosed cestodes were Raillietina echinobutheridae 15.5%; R. tetragona 12%; R. cesticillus 10%; Choanotaenia infundibulum 8.5%; Cotugnia dignopora 7%; and Subulura brompti 3%. The detected eimeria were Eimeria maxima 38.5%; E. tenella 28%; E. necatrix 7% and E. acervulina 5.5% . In chi square test (p>0.05) the abundance of GI parasites in males was higher than females. It is concluded that GI parasites are a serious problem of native chickens and reduce the yields of productions and productivity, also would be a source of infection for other birds and need an appropriate nutrition, hygiene and medication.