نقش بانک بذر خاک جهت احیا پوشش اراضی تخریب شده حوزه آبخیز واز

بانک بذر بخش مهمی از جوامع گیاهی است و مطالعات آن می تواند اطلاعات مهمی را برای ترمیم و بهبود پوشش گیاهی جهت جلوگیری از فرسایش های آبی و بادی فراهم کند. هدف از این مطالعه ارایه درک بهتر از پتانسیل های بانک بذر خاک جهت احیا و بهبود پوشش گیاهی حوزه آبخیز واز (که تحت فرسایش شدید آبی قرار دارد) بود. نمونه گیری خاک از منطقه، در زمستان 1389 و زمانی که به علت سرمای هوا هنوز بذرها جوانه نزده بودند، به شکل تصادفی- سیستماتیک انجام شد. ابتدا یک منطقه کلیدی که نماینده مناسبی از اراضی تخریب یافته ارتفاعات حوزه واز باشد، انتخاب شد. جهت برداشت نمونه های خاک، 4 ترانسکت (2 تا در جهت شیب و 2 تا عمود برجهت شیب) مستقر گردید و نمونه های خاک از دو عمق 5-0 و 10-5 بوسیله اوگر برداشت و به گلخانه منتقل گردیدند و در بستر مناسب کشت داده شدند. برای مقایسه میزان بذر در 2 عمق نمونه برداری از آزمون t جفتی استفاده شد. جهت مقایسه میانگین های درصد نسبی پوشش 3 کلاس خوش خوراکی (i، ii، iii) در پوشش و بانک بذر برای هر یک بطور جداگانه آزمون تجزیه واریانس یک طرفه انجام شد. همچنین آزمون t جفتی جهت مقایسه کلاس های خوش خوراکی بین پوشش سطحی و بانک بذر خاک استفاده شد. علاوه بر این درصد فراوانی نسبی فرمهای رویشی در بانک بذر خاک و پوشش سطحی با استفاده از t جفتی مقایسه شدند. نتایج نشان داد که تراکم بذور در عمق اول بیشتر از عمق دوم بود. فراوانی نسبی کلاس خوشخوراکی سطح iii هم در پوشش سطحی و هم در بانک بذر خاک به طور معنی داری بیشتر از دو کلاس دیگر بودند. همچنین تمامی فرم های رویشی بین پوشش و بانک بذر دارای اختلاف معنی دار بود. به طور غیر مستقیم می توان نتیجه گیری کرد که افزایش تولید گیاهان خوش خوراک با استفاده از بانک بذر خاک با توجه به میزان بذر نسبتا پایین گیاهان کلاس خوشخوراکی i در منطقه محدود است ولی اگر هدف ایجاد پوشش گیاهی جهت جلوگیری از فرسایش خاک باشد این امر با توجه میزان نسبتا بالای بذور گیاهان کمتر خوشخوراک از قبیل .erengium sp و peganum harmala در منطقه امکان پذیر است.