بررسی عوامل موثر بر بقا و یا پژمردگی سه گونه درختچه ای مستقر بر سنگهای آهکی پس از تجدید حیات طبیعی اولیه

بر روی دامنه های سنگی آهکی منطقه مهریز یزد تجمع عمده درختچه ها در پاره ای از نقاط از جمله درزه سنگ ها که امکان تجمع خاک و ریشه دوانی را فراهم کرده است می باشد. در این محدوده مطالعاتی برخی از گونه های درختچه ای مستقر شده پس از تجدید حیات اولیه دچار پژمردگی می شوند اما بخش زیادی از درختچه های همین گونه ها نیز باقی مانده و به حیات خود ادامه داده اند. با توجه به اهمیت شناخت دلیل پراکنش، بقا و یا زوال گونه های موجود، در این تحقیق پس از تعیین مکان های همگن طی عملیات میدانی اقدام به جمع آوری نمونه های خاک در عمق های 10-0، 30-10 و 50-30 سانتی متر از ناحیه ریشه ای گونه های درختچه ای مستقر در درزه سنگ (amygdalus scoparia pistacia atlantica و ficus juhanica) شد. همچنین نمونه های پژمرده سه گونه نامبرده نیز به تعداد لازم شناسایی و از خاک ناحیه ریشه ای آنها در سه عمق مذکور در درزه سنگ نمونه گیری صورت گرفت. سپس خصوصیات خاک شناسی شامل هدایت الکتریکی، مواد آلی، فسفر، پتاسیم، نیتروژن، کربنات کلسیم، بافت خاک، درصد رطوبت خاک و سنگریزه در آزمایشگاه تعیین شد. نتایج حاصل از مقایسه خصوصیات خاک شناسی ناحیه ریشهای توسط آزمون توکی در سطح احتمال 05/0 در بین گونه های زنده، گونه های پژمرده و گونه های پژمرده با زنده نشان داد که از نظر درصد رطوبت خاک در عمق های 30-10 و 50-30 سانتی متر بین گونه های درختچه ای زنده اختلاف معنی دار وجود دارد به طوری که در درزه های محل استقرار pistacia atlantica، ficus juhanica و amygdalus scoparia به ترتیب بیشترین تا کمترین مقدار رطوبت وجود دارد. همچنین بین گونه های درختچه ای پژمرده و زنده مربوط به هر کدام از گونه ها نیز در عمقهای 30-10 و 50-30 سانتی متر از نظر درصد رطوبت خاک اختلاف معنی دار وجود دارد و محل استقرار گونه های زنده از رطوبت بیشتری برخوردار است. از لحاظ سایر خصوصیات خاک شناسی بین گونه های زنده، گونه های پژمرده و گونه های پژمرده با زنده مورد بررسی در سه عمق مورد بررسی اختلاف معنی داری وجود ندارد. بنابراین نتایج ما نشان داد که اختلاف در مقدار رطوبت موجود در درزهها تعیین کننده نوع گونه درختچه ای مستقر شده در آن مکان و بقا یا پژمردگی آن در طول دوره خشکی بر روی دامنه های سنگی محدوده مورد مطالعه می باشد.