تعیین فنولوژی گونه Bromus tomentellus با استفاده از روش درجه-روز رشد

در کشاورزی به‌طور معمول از درجه روز رشد تجمعی به منظور پیش‌بینی نمو محصولات، طبقه‌بندی گونه‌ها و هیبریدها از نظر تاریخ رسیدن محصول و ارزیابی اقلیم منطقه برای تعیین شایستگی محصول استفاده می‌شود، اما رابطه بین درجه روز رشد تجمعی و نمو فنولوژیکی گونه‌های مرتعی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این فرضیه که نمو فنولوژیکی گونه‌ها در ارتباط با درجه روز رشد تجمعی است و ارتباط مذکور در تمام محیط‌ها مقداری ثابت است، در این تحقیق مورد آزمایش قرار گرفته است. این پژوهش در دو ایستگاه شهید حمزوی و سد زاینده‌رود بر روی گونه bromus tomentellus انجام شده است. یکی از مهمترین گام‌ها در طراحی سیستم درجه-روز رشد، تعیین درجه حرارت پایه است. بدین منظور بذر گیاهان در محیطی کنترل شده در درجه حرارتی ثابت (10، 15، 20 و 25 درجه سانتی‌گراد) و فتوپریودی ثابت کشت شد و سرعت نمو به‌صورت تابعی از درجه حرارت تعیین گردید. بهترین خط حاکم بین درجه حرارت و سرعت نمو برازش شده و نقطه‌ای از خط مذکور که با محور درجه حرارت برخورد کرد را به‌عنوان درجه حرارت پایه در نظر می‌گیرند که برای گونه‌های مختلف متفاوت است. تجزیه رگرسیون، رابطه خطی بسیار معنی‌داری بین سرعت نمو و دما برای گونه مورد مطالعه نشان می‌دهد (01/0 =p). درجه-روز رشد نیز از تفاضل میانگین درجه حرارت روزانه از دمای پایه محاسبه شد. با جمع درجه-روزهای حادث شده در طی یک دوره مشخص، مقدار درجه-روز رشد لازم برای رسیدن یک گیاه به هر مرحله‌ای از نمو فنولوژیکی مشخص گردید. نتایج نشان می‌دهد که مراحل فنولوژیکی گیاهان با استفاده از درجه-روز رشد قابل پیش‌بینی است. تعیین رابطه بین مراحل فنولوژیکی گیاهان و درجه-روز رشد در بکارگیری اصول مدیریت چرا، خصوصاً در تعیین آمادگی مرتع و مدل‌سازی رشد و مدیریت بسیار سودمند خواهد بود.