بررسی برخی شاخص‌های خاک و کاربری اراضی در سازند گچساران با استفاده از رگرسیون چند متغیره

نوع و شدت فرسایش خاک در یک منطقه عموما تابع شرایط اقلیمی، پستی و بلندی، خاک و کاربری اراضی می باشد که در این میان کاربری اراضی نسبت به دیگر فاکتورها بیشتر مورد توجه است. در این تحقیق به منظور تعیین موثرترین کاربری ها در فرسایش و رسوب زایی نهشته های مختلف سازند گچساران، بخشی از حوزه آبخیز کوه گچ شهرستان ایذه به مساحت 1202 هکتار انتخاب گردید. این تحقیق به منظور تعیین رابطه بین رسوب تولیدی بوسیله باران ساز با برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک مانند درصد ماسه خیلی ریز ، شن، رس، سیلت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، رطوبت، کربنات کلسیم و شوری خاک در کاربری های مختلف سازند های گچساران انجام گرفت. سپس نمونه برداری رسوب در 6 نقطه و با 3 بار تکرار در شدت های مختلف 75/0، 1 و 25/1 میلیمتر در دقیقه در سه کاربری مرتع، منطقه مسکونی و اراضی کشاورزی به کمک دستگاه باران ساز انجام شد. به منظور انجام تحلیل های آماری از نرم افزار spss و excel استفاده گردید. سپس مهم ترین عوامل موثر در تولید رسوب به کمک رگرسیون چند متغیره شناسایی شدند. مدل های رگرسیونی به دست آمده نشان دادند که در تولید رسوب کاربری های مختلف از بین عامل های اندازه گیری شده شاخص های مقادیر سیلت، ماسه خیلی ریز، آهک، شوری، اسیدیته خاک و ماده آلی بیشترین نقش را در تولید رسوب داشته اند. سپس سایر پارامترهای دیگر مانند شروع رواناب، میزان نفوذ و غلظت رسوب نیز در سه کاربری محاسبه و با هم مقایسه شدند. بیشترین میزان رسوب مربوط به کاربری زراعی و کمترین مربوط به کاربری مسکونی می باشد. ولی بیشترین میزان رواناب مربوط به کاربری مسکونی و کمترین مربوط به کاربری زراعی می باشد. بیشترین زمان شروع رواناب و میزان نفوذ و غلظت رسوب مربوط به کاربری زراعی می باشد.