بررسی ارتباط بین رسوبات نهشته شده در پشت بندهای کوچک با منابع تولید رسوب بر اساس روش منشایابی در استان سمنان

به منظور اجرای برنامه های حفاظت خاک و کنترل رسوب در حوزه های آبخیز، شناسایی منابع اصلی تولید رسوب و مناطق فرسایش پذیر امری ضروری است. در این تحقیق ارتباط بین رسوبات نهشته شده در پشت سازه های احداث شده بر روی آبراهه های دو حوزه آبخیز ابراهیم آباد و رویان واقع در استان سمنان، با منابع تولید رسوب بالادست با استفاده از روش منشایابی مرکب و کمی مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این تحقیق تفکیک منابع رسوب و تعیین سهم و اهمیت نسبی هر منبع در تولید رسوب می باشد. با بررسی های صحرایی منابع رسوب را ترکیبی از سطح مناطق با سنگ شناسی مختلف و نیز منابع زیر سطحی (دیواره خندق ها)در نظر گرفته شد و میزان تفکیک این منابع با استفاده از 15 خصوصیات منشایاب و بر اساس روش های آماری کروسکال والیس و تابع تشخیص مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت سهم هر یک از منابع با محاسبه مدل های چند متغیره ترکیبی تعیین گردید. نتایج بدست آمده بیانگر تفکیک مناسب منابع رسوب بوده به طوری که در حوضه ابراهیم آباد ترکیب بهینه کانی رسی ایلیت و میزان منیزیم و کربن آلی 8/95 درصد و در حوضه رویان ترکیب کانی رسی کلریت، خصوصیت مغناطیسی xfd و مقادیر نیتروژن و کربن آلی 9/92 درصد منابع رسوب را تفکیک کرده است. نتایج حاصل از محاسبه مدل های چند متغیره ترکیبی نشان داد که در حوزه آبخیز ابراهیم آباد رسوبات کواترنر و سازندهای شمشک، دلیچای، هزاردره، کرج و لار و در حوزه آبخیز رویان رسوبات کواترنر، فرسایش خندقی و سازندهای کرج، شمشک، قرمز بالایی (m1) و لار به ترتیب دارای بیشترین اهمیت نسبی در تولید رسوب می باشند.