تحلیل چندمعیاره مکانی (Smce) و فنون تصمیم‌گیری در اولویت‌بندی حوزه آبخیز برای احداث سدهای اصلاحی توری‌سنگی

مدیریت و برنامه‌ریزی حوزه‌های آبخیز به دلیل تعدد عوامل، نیازمند استفاده از رایانه، سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل چندمعیاره است. حوزه آبخیز حبله‌رود واقع در شمال گرمسار و غرب فیروزکوه به عنوان منطقه تحقیق انتخاب شد. برای تلفیق از مدل درختی ترکیب عوامل مکانی طبیعی، اقتصادی و محدودیت‌های مکانی استفاده شد. همه عوامل استانداردسازی و سپس وزن عوامل نیز با مقایسه زوجی در روش تحلیل سلسله مراتبی1 (ahp) یا به‌طور مستقیم و با دخالت دادن نظر ساکنین و کارشناسان مربوطه، در حوزه آبخیز مشخص گردید. در مرحله بعد تلفیق لایه‌های عوامل با ارزیابی چند معیاره مکانی (smce)2 انجام شد. خروجی، نقشه‌های شاخص مرکب، با پیوستار ارزشی صفر تا یک بودند که طبقه‌بندی گردیدند و نتیجه، به صورت اولویت‌بندی مکانی احداث سدهای توری‌سنگی در حوزه آبخیز مشخص شد. با تحلیل حساسیت وزن، اثر تغییر وزن عوامل بر ارزش‌های نقشه خروجی شاخص مرکب، بررسی و موثرترین عوامل مشخص شدند. نتایج نشان داد عواملی مانند مناطق فرسایشی یا جاده موثرتر بودند زیرا به‌طور گسترده‌تری حوضه را پوشش داده‌اند. حساسیت نسبتاً یکسانی در دو گروه عوامل طبیعی و اقتصادی وجود داشت که نشان‌دهنده انتخاب متعادلی از آن‌ها بود. این راهبرد و مدل ارایه شده برای برنامه ریزی مکانیابی سریع و دقیق در حوزه‌های آبخیز پیشنهاد می‌گردد.