ارزیابی کارایی دو روش ارزش اطلاعاتی و گوپتا و جوشی در پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز تلخاب ایلام

شناسایی مناطق مستعد وقوع زمین لغزش از طریق پهنه بندی خطر با مدل های تجربی مناسب، یکی از اقدامات اولیه در کاهش خسارت احتمالی و مدیریت خطر در حوضه های آبخیز کشور محسوب می شود. در این تحقیق ابتدا، عوامل نُه گانه شیب، جهت، ارتفاع، بارندگی، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از شبکه زهکشی، کاربری اراضی و سنگ شناسی به عنوان عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های منطقه تشخیص داده شدند. بعد از تهیه این لایه ها در سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis)، نقشه پراکنش زمین لغزش حوضه آبخیز با استفاده از تفسیر عکس های هوایی و مطالعات میدانی تهیه گردید. سپس پهنه بندی خطر زمین لغزش با دو روش ارزش اطلاعاتی (winf) و‌ روش پیشنهادی گوپتا و جوشی(lnrf) صورت گرفت. در نهایت به منظور ارزیابی کارایی و انتخاب مدل مناسب برای پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز مورد مطالعه، از روش شاخص زمین لغزش استفاده گردید. بر اساس این شاخص، در روش ارزش اطلاعاتی 8/79 درصد و در روش پیشنهادی گوپتا و جوشی حدود 5/58 درصد زمین لغزش ها در طبقه های پر خطر و خیلی پر خطر اتفاق افتاده اند؛ بنابراین، روش ارزش اطلاعاتی به لحاظ داشتن انطباق بیشتر زمین لغزش ها با پهنه خطر بالا و همچنین توانایی در تفکیک طبقه های خطر، کارایی بهتری نسبت به روش پیشنهادی گوپتا و جوشی در پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز تلخاب ایلام دارد و از بین عوامل نَه گانه موثر، عامل زمین شناسی بیشترین تاثیر را در وقوع زمین لغزش ها داشته است؛ چون حدود 50 درصد زمین لغزش ها در آبرفت های کواترنری که نسبت به زمین لغزش بسیار آسیب پذیر است، رخ داده است.