پهنه بندی خطر شور و سدیمی شدن خاک سطحی با استفاده از زمین آمار (مطالعه موردی: اراضی غرب رودخانه کارون در استان خوزستان)

تغییر پذیری مکانی خواص شیمیایی خاک از اجزا اساسی مدیریت گیاهان در منطقه مورد مطالعه می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تغییرپذیری مکانی شوری و سدیمی بودن خاک در بخشی از اراضی غرب رودخانه کارون در استان خوزستان است. برای تهیه نقشه های لازم نمونه برداری به صورت شبکه منظم 200×200 متر در 120 نقطه و از عمق 30-0 سانتی متری سطح خاک صورت گرفت و هدایت الکتریکی عصاره اشباع (ph) ،(ece)، توزیع اندازه ذرات، کلسیم، منیزیم سدیم محلول و نسبت جذب سدیم (sar) و اندازه گیری شد. تغییرپذیری مکانی این پارامترها با استفاده از تغییرنما و نسبت واریانس اثر قطعه ای به واریانس کل مورد بررسی قرار گرفت و برای تهیه نقشه داده های مورد نیاز از روش کریجینگ استفاده شد. اعتبار نقشه ها با کاربرد میانگین خطا و جذر میانگین مربعات خطا ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که الگوی کروی برای هدایت الکتریکی، ph، نسبت جذب سدیم، درصد رس و درصد سیلت و الگوی نمایی برای درصد شن بهترین مدل برازش داده شده برای این متغیرها می باشد. دامنه وابستگی مکانی برای پارامترهای شوری و سدیمی بودن خاک 4 تا 5/4 کیلومتر بدست آمد و همه پارامترها دارای وابستگی مکانی هستند. با توجه به نتایج بدست آمده مشخص شد که الگوی تغییر پذیری مکانی خواص شیمیایی به نوع مواد مادری خاک وابسته است. نقشه واریانس پارامترهای اندازه گیری شده نشان می دهد که در خط همسایگی منطقه نمونه برداری شده و فواصل بین نمونه ها مقادیرece، sar، ph، درصد رس، درصد سیلت و درصد شن افزایش یافته اند و بیشترین واریانس تخمین وجود دارد.