مقایسه کارایی شاخص‌های فاصله‌ای و کوادراتی در تعیین الگوی پراکنش سه گونه مرتعی Festuca ovina, Prangos ferulacea و Bromus tomentellus (مطالعه موردی: مراتع سارال کردستان)

آگاهی از الگوی پراکنش گیاهان در هر منطقه در انتخاب استراتژی نمونه برداری (تعیین تعداد و ابعاد نمونه) از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور به بررسی و مقایسه کارایی شاخص های تعیین الگوی پراکنش در رویشگاه سه گونه مرتعی festuca ovina،prangos ferulacea و bromus tomentellus در مراتع سارال کردستان پرداخته شد. ابتدا سه جامعه گیاهی که گونه غالب هر جامعه یکی از گونه های مذکور بود انتخاب گردید. پس از تعیین منطقه معرف در هر جامعه، نمونه برداری به روش تصادفی- سیستماتیک در محدوده 7000 متر مربع در امتداد 5 ترانسکت 100 متری انجام شد. در امتداد هر ترانسکت، 30 نقطه انتخاب و به طور تصادفی در 20 نقطه اندازه گیری ها انجام شد. بعد از انتخاب نقطه ها، فاصله آنها تا نزدیک ترین گیاه، فاصله گیاه مذکور تا نزدیک ترین همسایه و فاصله نقطه تصادفی تا دومین گیاه نزدیک به آن اندازه گیری شد. با استفاده از داده های بدست آمده، شاخص های فاصله ای الگوی پراکنش (هولگیت، هاپکینز، پیلو، جانسون وزیمر و ابرهارت) محاسبه گردید. همچنین در هر نقطه با توجه به پراکندگی و فرم رویشی گیاهان، پلات های یک متر مربعی مستقر گردید و تعداد پایه های گیاهان داخل کوادرات ها شمارش شد. با استفاده از این اطلاعات شاخص های کوادراتی پراکنش (نسبت واریانس به میانگین، گرین، موریستا و کپه ای لوید) محاسبه شد. نتایج نشان داد که پراکنش گونه f.ovina کپه ای (که ناشی از سیستم زایشی و رویشی این گیاه است) و پراکنش گونه های p.ferulacea و b.tomentellus از نوع الگوی تصادفی (که ناشی از همگنی محیط و الگوی رفتار انتخابی می باشد) است. همچنین نتایج نشان داد که شاخص های فاصله ای پراکنش در اکثر موارد برای یک گونه گیاهی یک الگو را نشان می دهد که نسبت به شاخص های کوادراتی دقت بیشتری دارند. دقت کم شاخص های کوادراتی به دلیل تاثیر تعداد، شکل و سطح کوادرات ها است.