تعیین و برآورد شاخص مناسب فرسایندگی باران در استان خراسان رضوی

شاخص فرسایندگی باران یکی از مهم‌ترین عواملی است که بر فرسایش خاک اثر می‌گزارد. بنابراین ارزیابی صحت شاخص‌های فرسایندگی باران در مناطق مختلف اقلیمی مهم است. هدف این تحقیق ارزیابی فاکتورهای مختلف فرسایندگی باران و تعین مناسب‌ترین آن در استان خراسان رضوی است. به‌همین منظور، در ایستگاه تحقیقاتی سنگانه، طی سال‌های 1385 الی 1388، 15 واقعه منفرد بارش منجر به تولید رواناب و مقادیر رسوب نظیر آنها از 92 کرت فرسایش با عرض ثابت دو و طول های پنج، 10، 15، 20 و 25 متر ثبت و اندازه گیری شد. سپس 63 شاخص مختلف و روابط رگرسیونی بین این شاخص ها و مقادیر رسوب متناظر آن ها، برای وقایع بارندگی ثبت شده محاسبه شد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که در میان شاخص های مورد بررسی، شاخص ، با 740/0 =r در سطح یک درصد، بالاترین همبستگی را با میزان تلفات خاک دارد. سپس میانگین بلند‌مدت شاخص انتخابی مبتنی بر شدت بارندگی و هفت شاخص دیگر مبتنی بر مقدار بارندگی و همچنین روابط رگرسیونی بین آن‌ها در 15 ایستگاه مجهز به باران نگار ثبات، بررسی شد. نتایج نشان داد که شاخص مقدار بارش سالانه همبستگی معنی‌داری (99/0=r) را با شاخص انتخابی مبتنی بر شدت در سطح یک درصد خطا نشان داد. لذا رابطه رگرسیونی انتخابی برای تخمین شاخص مبتنی برشدت در ایستگاه های فاقد آمار شدت بارندگی در سطح استان توصیه شد.