دگرگونی فیزیکی و شیمیایی آب پس از کاربری آب‌زی‌پروری در سرشاخه‌های رود کر، شهرستان سپیدان، استان فارس

مواد افزوده‌شده به آب در کارگاه‌های پرورش ماهی بر کیفیت آن اثر می‌گذارد، زیرا در محیط تجزیه می‌شود و ممکن‌است کیفیت را آن‌قدر کاهش دهد که برای بهره‌گیری‌های پسین مناسب نباشد، بنابراین لازم است که تغییر کیفیت آب سنجیده شود. در این پژوهش تاثیر این کارگاه‌ها بر کیفیت آب رود جوبخله، شهرستان سپیدان، استان فارس بررسی‌شد. پنج ایستگاه نمونه‌برداری در پیش‌از کارگاه، خروجی، و فاصله‌های 5، 8، و 10 کیلومتری از خروجی برگزیده و نمونه‌برداری در 6 نوبت دوماهانه از بهار تا زمستان 1394 انجام شد. اکسیژن محلول (میانگین سالانه 9/0م‌گ/ل)، دمای آب (14/5°c)، پی‌اچ (8/4)، مواد جامد محلول (462 م‌گ/ل)، اکسیژن‌خواهی شیمیایی (8/1 م‌گ/ل)، غلظت یون فسفات (0/2م‌گ/ل) و نیترات (1/3م‌گ/ل) تغییر معناداری نداشت، اما اشباع اکسیژن، اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی (1/4م‌گ/ل)، هدایت‌الکتریکی (µs/cm711)، کل‌مواد‌جامدمعلق (6/0 م‌گ/ل)، غلظت یون نیتریت (0/01 م‌گ/ل) و آمونیاک (0/13 م‌گ/ل) تفاوت‌ معناداری میان ایستگاه‌ها نشان‌داد. تجزیه‌ی وایازیِ غلظت یون نیتریت (هم‌بستگی پیرسون 0/915، کل‌موادجامدمحلول (0/878، و هدایت الکتریکی (0/878) هم‌بستگی معناداری با فاصله‌گیری از مبدا را ثابت کرد. مقایسه‌ی یافته‌ها با معیارهای کاربری آب نشان می‌دهد که در منطقه‌ی بررسی‌شده بیش‌تر سنجه‌ها در محدوده‌ی مناسب آب‌زی‌پروری سردآبی بود، جز موادجامدمحلول که بسیار بیرون‌ازمعیار، و آمونیاک که اندکی از معیار بیش‌تر بود. افزون‌براین، با درنظرگرفتن اثر پی‌اچ، همین اندازه‌ها برای میانگین سالانه‌ی آمونیاک و نیتریت نیز برای پرورش ماهی سمی دانسته‌می‌شود. در مجموع، در آخرین نقطه (ایستگاه 5) میانگین سالانه‌ی آمونیاک و نیتریت با توجه به پی‌اچ آب برای پرورش ماهی سمی است و برای بهره‌برداری از آب در توسعه‌ی آب‌زی‌پروری مناسب نیست.

Chemical and Physical Alteration of Water after Aquaculture Practice in the Kor River Tributary, Fars Province, Iran

The materials added to the water from fish farms affect the water quality, as these are decomposed in the environment and may reduce the quality of the water so that it is not suitable for further use. Therefore, it is necessary to measure how water quality changes. The impact of the fish farms on the water in the Joobkhalleh River was investigated. Five sampling stations were selected before flowing into the farm, the outlet, and in 5, 8, and 10km after the farm, to be sampled 6 times in 2month intervals in the spring 2015winter 2015 period. DO (annual mean 9.0 mg/L), T (14.5˚C), pH (8.4), TDS (462mg/L), COD (8.1mg/L), [PO4] (0.2mg/L), and [NO3] (1.3mg/L) did not show significant changes, while oxygen saturation, BOD (1.4mg/L), EC (711µS/cm), TSS (6.0mg/L), [NO2] (0.01mg/L), and [NH3] (0.13mg/L) differed significantly among the stations. Regression analysis proved a significant correlation between the increase with distance from the source for [NO2] (Pearson Correlation= 0.915), TDS (0.878), and EC (0.878). Comparison of the findings with water use criteria shows that most parameters were in the suitable range for aquaculture, except for the TDS, which was far out of the standard, and the ammonia which was slightly higher. Considering the effect of pH, these values for the annual average of ammonia and nitrite are considered toxic for fish farming. In conclusion, the annual average of ammonia and nitrite is toxic at the last point for fish farming due to the water pH; therefore, it is not appropriate to use the water for aquaculture development.