تاثیر اقدام‌های آبخیزداری بر امکان فرسایش خاک با شبیه‌ساز آزمایشگاهی در گوربند، سیستان و بلوچستان

هدف از این تحقیق تحلیل اندازه اثرگزاری اقدام‌های آبخیزداری در زیر حوزه نمونه و مقایسه‌ی آن با زیرحوزه شاهد در گوربند سیستان و بلوچستان، و شناسایی منطقه‌های حساس به فرسایش در آن‌ها است. در این تحقیق، تصاویر پهپاد در دو زیرحوزه با مساحت 58 هکتار (شاهد) و 83 هکتار (نمونه) به‌کار گرفته‌شد. نقشه ی شماره ی منحنی و چهار نقشه ی پایه شامل ارتفاع، درجه‌ شیب، جهت زه‌کشی و تجمع آب راه تهیه، و براساس آن ها سه حالت ممکن 20، 40 و 60 میلی متر بارش روزانه برای شبیه‌سازی با لندپلنر، با دو شاخص فرسایش و آستانه ی پستی‌بلندی درنظر گرفته شد. نتیجه‌ به دست‌آمده برای دو زیرحوزه با روش‌های چارچوب جعبه‌یی، چارچوب چهاروجهی و سطح زیرمنحنی عمل‌کرد نسبی ارزیابی شد. شاخص فرسایش در شبیه‌ساز لندپلنر با در نظرگرفتن بیشینه ی بارش روزانه (60 میلی متر) نشان داد که اندازه‌ی فرسایش خاک در زیرحوزه شاهد 0/54821 بود، که بیش تر از اندازه ی فرسایش خاک در زیرحوزه نمونه (0/15593) است. شبیه‌سازی براساس آستانه ی فرسایش نیز نشان داد که تغییر عددی شاخص آستانه ی پستی‌‌بلندی (2-0) در زیرحوزه نمونه کم تر از تغییر ناشی از این شاخص در زیرحوزه شاهد (3-0) است. به طور کلی می‌توان گفت که به دلیل اقدام‌های آب‌خیزداری مناسبی که در زیرحوزه نمونه انجام شد، این زیرحوضه در شرایط بهتری از شاهد است، زیرا اندازه ی فرسایش خاک در آن به‌مراتب کم تر از آن است، در حالی که هر سه حالت ممکن بارش کم تر بودن فرسایش خاک را در زیرحوزه نمونه پیش بینی می کند. بنابراین، شبیه سازی براساس حالت‌های بارش و شماره ی منحنی با شبیه‌ساز آزمایشگاهی لندپلنر برای ارزیابی اثرگزاری اقدام‌های آبخیزداری در زیرحوزه زوجی یی که امکان فرسایش خاک در آن‌ها وجود دارند، توصیه می‌شود.

An Assessment of Watershed Management Activities on the Soil Erosion Potential Using the Physical LANDPLANER Model in the Treated and Control Subcatchment of the Goorband in Sistan and Baluchestan

The aim of this study was to analyze the effectiveness of watershed management activities in a representative  subcatchment (treated) and its comparison with a control on, and to identify the erosion sensitive areas in these subcatchments areas of ​​58 hectares (control) and 83 hectares (treated) the using UAV photogrammetry. Based on a curve number and four other basic maps (elevation, slope, drainage direction, and accumulation density), three daily precipitation scenarios of 20, 40, and 60 mm were considered to model the LANDPLANER with two indices of Erosion Index and Topographic Threshold. The results were evaluated using the boxplot methods, foufold plot, and the area under the receiver operating characteristic curve. The Erosion index (IE) in the LANDPLANER model, considering the maximum daily precipitation of 60 mm, was 0.54821 for the control subcatchment which was more than that of the treated one (0.15593). The modeling based on the topographic Threshold also showed that the numerical changes of the index between 02 in the trated subcatchment were less than that of the control area(03). Therefore, it can be said that due to the appropriate protective operations that had taken place on the treated subcatchment, this area is in a better condition than the control one, as the volume of soil erosion was less than that of the control subcatchment. It is informative to know that all of the three precipitation scenarios predict less soil erosion in the treated subcatchment. Therefore, simulation based on the rainfall and curve number scenarios with LANDPLANER physical model is recommended to evalute the effect of watershed management activities on the paired sub catchments that are degraded due to soil erosion.