بررسی تاثیر پلی‌اکریل‌آمید و زمان‌های تداوم بارندگی بر اندازه فرسایش پاشمانی خاک‌ آهک‌رسی

روش‌های متعددی برای مهارکردن فرسایش خاک معرفی شده‌است. یکی از جدیدترین آن‌ها در مدیریت فرسایش خاک و کاهش روان‌آب کاربرد بس‌پاره (پلیمرها) است. بس‌پارها تثبیت‌کننده ی خاک اند که با بهبوددادن ساختار آن باعث افزایش رشد گیاه، افزایش نگه‌داشت آب، و در نتیجه کاهش فرسایش آبی و بادی می شوند. در این پژوهش، تاثیر اندازه‌های مختلف پلی‌اکریل‌آمید (0، 0/2، 0/4 و 0/6 گرم بر متر مربع) بر مقدار فرسایش پاشمانی در سه زمان بارندگی 10، 20 و 30 دقیقه با کاربرد باران ساز fel3 در آزمایشگاه روی خاک آهک‌رسی با شدت بیشینه‌ی 120 میلی متر بر ساعت بررسی شد. نتیجه‌ها نشان داد که بین اندازه‌های مختلف پلی‌اکریل‌آمید در زمان‌های تداوم بارندگی از نظر کاهش اندازه ی پاشمان اختلاف معنی دار آماری هست. اثر برهم‌کنش مدت بارندگی و مقدار پلی‌اکریل‌آمید بر مهارکردن اندازه ی پاشمان اختلاف معنی داری نشان نداد. به‌علت فرسایش‌پذیری زیاد خاک آهک‌رسی، مقدار کم این ماده نتوانست هدررفت پاشمان را به‌خوبی مهار کند، هرچند آن را به مقدار کم کاهش داد. نتیجه‌های تحلیل آماری در مدت های مختلف بارندگی نشان داد که اندازه‌های مختلف پلی‌اکریل‌آمید در زمان 10 دقیقه نسبت به تیمار شاهد اختلاف معنی دار نداشت، ولی در مدت 20 و 30 دقیقه مقدار ماده در مدیریت فرسایش نسبت به شاهد در تراز 95% معنی دار بود. اندازه ی پاشمان با تداوم‌یافتن بارندگی افزایش، و با افزایش‌یافتن مقدار پلی‌اکریل‌آمید کاهش یافت. بیش‌ترین تاثیر در زمان 30 دقیقه و مقدار 0/6 گرم بر متر مربع پلی‌اکریل‌آمید نسبت به شاهد یافته‌شد، که فرسایش را به‌اندازه ی 21/2% در مقایسه با شاهد کاهش داد، که از نظر آماری در تراز 95% با آزمون دانکن معنی دار بود.

Investigation of Polyacrylamide effect and Rainfall Different Durations on Marl soil splash erosion

Several methods have been introduced to control soil erosion. One of the newest methods used to control soil erosion and reduce runoff is the use of polymers.This study was conducted to determine the effects of different rate of Polyacrylamide, PAM, (0, 0.2, 0.4, and 0.6 gm2) on marl soils in rainfall different durations (10, 20 and 30 minute) using FEL3 rainfall simulator with rain high intensity 120 mm/hr at Laboratory. The results showed that all of the PAM levels (0, 0.2, 0.4 and 0.6 gm2) in the three rainfall durations (10, 20 and 30 minute) had significant differences in decreasing splash erosion in comparison with control treatment. However, the interaction effect of rain duration and PAM levels, were not statistically significant. Low rate of PAM (0.2 gm2) cannot control splash erosion as well as, however decreased it less. The statistical analyzes showed there was no statistical significance noted at a rain duration of 10 min, however at rain duration 20 and 30 min, with different amounts of PAM, there was a significant difference in splash erosion control. When rain duration increased from 10 to 30 minute, the splash erosion enlarged. So, the splash erosion decreased due enhancement of PAM level, as the most effect was observed in rain duration 30 min and 0.6 gm2 PAM rate respect to control treatment which is 21.2% effective in decreasing erosion. This reduction was statistically significant at 95% level with Duncan test.