شناخت و تحلیل ظرفیت های منابع آب سطحی، پیش نیاز برنامه ریزی آمایش سرزمین در استان کرمان

آب عنصر اصلی آمایش سرزمین و توسعه‌ی پایدار است، و شناخت و تحلیل ظرفیت‌های منابع آب، پیش‌نیاز برنامه‌ریزی آمایش سرزمین است. در این تحقیق، با بررسی داده های آب‌دهی روزانه‌ی ایستگاه های آب سنجی استان کرمان، 43 ایستگاه با دوره‌ی مشترک داده‌برداری سال های 1355-1390 انتخاب شد. مهم ترین مولفه های منابع آب سطحی شامل اندازه و پراکندگی فراوانی آب پایه، شاخص های تداوم جریان، آب‌دهی های سیلابی، آستانه‌ی شروع روان‌آب، شدت سیل خیزی، ارتفاع توان خط برف و مولفه های بارش محاسبه و تحلیل شد. میانگین شاخص جریان پایه در حوزه های استان 0/61 است و شاخص جریان پایه در حدود 78% از حوزه ها بیش از0/05 است. میانگین ضریب تغییر شاخص های تداوم جریان 0/11 است. روند تغییر توان خط برف در همه‌ی حوزه های منطقه یکی است. دامنه‌ی آستانه‌ی شروع روان‌آب از 0 تا 25 میلی متر است که بیش ترین فراوانی طبقه‌ی صفر تا پنج با 44/9% پوشش سطحی است. بیش از 50% از زمین‌های استان در طبقه‌ی شدت سیل خیزی کم است. تعداد روزهای بارانی در حدود 50% از حوزه‌های این منطقه بیش از 50 است، و بارش متوسط سالانه‌ی 45% از حوزه ها در بازه‌ی 200-300 میلی متر است. نتیجه‌ی شاخص‌های دست‌رسی به آب پایدار از جمله جریان پایه، ضریب تغییر تداوم جریان و توان خط برف توانایی مناسب حوزه های استان کرمان را برای بهینه سازی طرح های مرتبط با آب و مهارکردن فشار بر منابع آب های زیر زمینی در مناطق خشک نشان داد.

Recognition and Analysis of Surface Water Resources Capacity, Prerequisite of Land Use Planning in the Province of Kerman

Water is a key element of land use planning and sustainable development, and recognizing and analyzing of water resources capacity is a prerequisite for land use planning. By analyzing the daily stream flow data collected at the hydrometric stations, 43 stations with the common period between 1976 and 2011 in the Province of Kerman were selected. The most important components of the surface water resources including base flow, flow duration curve (FDC) indices, flood discharges, runoff threshold, flood intensity, potential snowfall elevation, and the rainfall components were analysed. The average base flow index in the catchments of the province was 0.61. About 78% of the catchments had a base flow index of more than 0.50. The mean coefficient of variation of the FDC indices was 0.11. Changes in the snow line potential in every catchment of the region followed the same trend. The runoff threshold range was 0 to 25 millimeters and a class of 0 to 5 with 44.9% of the surface coverage was the most frequent, covering the north and northeast of the province. More than 50% of the province land is in the low flood intensity. About 50% of the catchments had more than 50 rainy days and 45% of the catchments were in the range of 200300 millimetres of average annual precipitation. Results of the sustainable water access indices including base flow index, coefficient of variation of FDC indices and snow line potential showed proper capability of watersheds of the Province of Kerman to optimize the waterrelated projects and control the overexploitation of the groundwater resources in the arid regions.