بررسی روند تغییرات کمی و کیفی آب زیرزمینی دردشت سروستان استان فارس

وابستگی کشاورزی دشت سروستان به آب‌های زیرزمینی، اعمال سیاست‌های مناسب را برای بهره‌برداری پایدار از این منابع به عنوان یک ضرورت مطرح ساخته است. در این راستا، ارزیابی کمی و کیفی وضع موجود منابع آب زیرزمینی دشت، و بررسی تاثیر برداشت های بی رویه بر آن ها از اهمیت ویژه ای بر خوردار است. هدف این پژوهش بررسی روند تغییرات کمی و کیفی آب زیرزمینی در دشت سروستان-استان فارس است. این تحقیق با کاربرد روش اسنادی، و با تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات نوسان های سطح آب زیرزمینی و کیفیت شیمیایی آبخوان دشت، که به ترتیب از 24 حلقه چاه های مشاهده ای از سال 1370 تا 1395 و 24 حلقه چاه های انتخابی از سال 1377 تا 1394 جمع آوری شده بود انجام شد. نتایج نشان دادند که سطح آب زیرزمینی در دراز مدت به طور متوسط cm/yr 47 کاهش یافته، اندکی تندتر از روند سطح آب در پنج سال اخیر (cm/yr39)، که بیانگر کاهش نرخ افت سطح آب در این سال ها است. پیش بینی عمق سطح آب در سال 1410، بر اساس روند سطح آب در پنج سال گذشته، نشان می دهد که در مناطقی نظیر کوهنجان، ده نو و شمال سروستان افت عمق آب زیاد و به بیش از 80 متر خواهد رسید. نتایج همچنین نشان دادند که متوسط نرخ شور شدن آب های دشت در این مدت 100 میکروزیمنس بر سانتی متر در سال است. مقایسه ی متوسط روند سطح آب زیرزمینی و روند شوری در کل دشت نشان می دهد که با افزایش عمق آب زیرزمینی شوری آب نیز افزایش یافته است، لیکن افت سطح آب زیرزمینی در همه ی مناطق لزوماً با افزایش شوری همراه نبوده است.

The Trend of Changes in Groundwater Quantity and Quality in the Sarvestan Plain of Fars Province

Dependence of agriculture on groundwater in the Sarvestan Plain has necessitated the implementation of appropriate policies for sustainable utilization of this resource. An assessment of the quantity and quality of groundwater in the plain, and evaluating the effect of overdraft on them, is of paramount importance. The purpose of this research was to investigate the longterm impact of groundwater overdraft in the Sarvestan Plain on its quantity and quality. Waterlevel and salinity data collected from 24 observation wells from 1991 to 2016, and from 24 operational wells from 1998 to 2015 were analyzed. Results indicated that waterlevel in the longterm has dropped 47 cm/yr, which is slightly faster than the waterlevel trend in the last five years (39 cm/yr) indicating a lower rate of waterlevel drop in the recent years. Forecasting waterlevel in 2030, based on the last five years’ trend, indicated that the drop in waterlevel will be very high in areas such as Kohenjan, Dehnow and north of the city of Sarvestan, reaching a depth of more than 80 meters. Results also indicated that the salinity has increased by an average rate of 100 microsiemens per centimeter per year. Furthermore, the average waterlevel and salinity trends in the plain indicated that water salinity has increased with an increase in depth to groundwater; however, this has not been the case everywhere in the plain.