دیدگاه کارشناسان در اولویت بندی عامل‌های موثر بر نبود مشارکت پایدار جامعه‌های روستایی در طرح های آبخیزداری در آبخیز مرادآباد میمند، استان فارس

نبود مشارکت پایدار جوامع روستایی در طرح های آبخیزداری عاملی به‌شدت بازدارنده برای توان‌بخشی آبخیزها است. بنابراین لازم است دلیل های این امر را پیدا کنیم که مقام های مسئول، ایشان را ترغیب کنند تا در انجام فعالیت های مربوط به حفاظت از آبخیزهایی که در آن زندگی می کنند مشارکت کنند و از نظرهای آنان بهره مند شوند. به این منظور در این پژوهش، عامل‌های موثر بر نبود مشارکت پایدار جامعه‌های روستایی در طرح های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان در آبخیز مرادآباد میمند واقع در جنوب‌غرب استان فارس اولویت بندی شد. روش‌کار، تهیه و تکمیل 57 پرسش نامه و تحلیل با آزمون t، فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی و آزمون نافراسنجه‌یی فریدمن بود. نتایج نشان داد که از دیدگاه کارشناسان، بیش‌ترین و کم‌ترین تاثیر بر نبود مشارکت پایدار جامعه‌های روستایی در طرح های آبخیزداری در آبخیز مرادآباد به‌ترتیب از شاخص های اقتصادی، آموزشیترویجی، طراحیاجرایی و اجتماعی است. همچنین مهم‌ترین زیرشاخص ها در این آبخیز به‌ترتیب: درآمد کم ساکنان آبخیز، نادیده‌گرفتن درآمد برای مردم با دید انگیزه ی اقتصادی مستقیم در اجرای طرح های آبخیزداری، آموزش‌ندیدن ساکنان‌ برای طرح ها و هدف‌های آن، و کم‌بودن سواد و آگاهی است. دامنه ی اندازه‌های میانگین رتبه ها بین 85.4 تا 25.8 متغیر بود؛ به‌طوری که بیش‌ترین اولویت نسبی در درآمد کم ساکنان آبخیز با میانگین رتبه ی 25.8 و کم‌ترین آن در دیربازده‌بودن طرح های آبخیزداری با میانگین رتبه ی 85.4 دیده شد. این نتایج می تواند توسط برنامه ریزان طرح های آبخیزداری برای دستیابی به نتایج مطلوب مورد استفاده قرار گیرد. پیشنهاد می شود به فعالیت سمن‌ها و آموزش بهره‌برداران، به‌همراه عامل‌هایی چون اجرای طرح‌های چندمنظوره با درنظرداشتن منفعت آبخیزنشینان برای بهبود شرایط اقتصادی توجه شود، و برای جلب اعتماد و مشارکت فعال آن ها در طرح های آبخیزداری زمینه‌سازی شود.

Experts’ Viewpoints on Prioritizing Factors Affecting Lack of Sustainable Participation of Rural Communities in Watershed Management Projects on the Moradabad Watershed, Meymand the Province of Fars

A lack of sustained enthusiasm for participation in watershed management by the rural communities constitute a deterrent for rehabilitation of our drastically disturbed watersheds. Therefore, it is necessary to find the reasons if the concerned authorities to encourage them to share the burden of conservation activities on the catchments they live on, or benefit from. To this end in this research was done the priority of the factors affecting the preventing sustainable participation of rural societies in watershed management projects from experts’ viewpoints in Moradabad watershed of Meymand, in southwest of Fars province. The method of preparing and completing 57 questionnaires was analyzed by T test, Analytical Hierarchy Process and Friedman nonparametric test. The results showed that from the viewpoint of experts in the Moradabad watershed of Fars province, the economic, educationalextension, designexecutive and social indicators, respectively, have the maximum and minimum priority of nonparticipation sustainable rural communities are in watershed management projects. Also, the most important subindicators on the lack of sustainable rural societies participation in the watershed management projects in this watershed are: low income residents of the basin, ignoring income for the people as a direct incentive to implement plans Watershed management, lack of training residents of the basin regarding the plans and objectives and low level of literacy and awareness. The range of average ratings varies from 4.85 to 8.25, so that the subindicator low income residents of the watershed with an average rating of 8.25 has the highest relative priority and late return of watershed projects with an average of 4.85 had the least relative priority in the lack of sustainable participation of rural societies in the watershed management plans in this watershed. This results could be used by the watershed projects planners for achieving the optimum results. It is suggested that the activities of NGOs and training of exploiters, along with factors such as implementation of multipurpose projects, taking in to account the interests of watershed dwellers in order to improve the economic conditions, to create the basis for trust and should be taken attract to active participation in the watershed management projects.