ارزش زیست محیطی کربن ذخیره‌شده در خاک عرصه‌های مختلف پخش‌سیلاب دشت گربایگان فسا

ذخیره‌ کردن کربن در عرصه‌های طبیعی روشی سازگار با اصول توسعه‌ی پایدار و یکی از راه‌کارهای شناخته‌شده برای کاهش کربن جوی و اصلاح وضع موجود آب‌وهوایی است .برای مشخص‌شدن نقش آبخوان‌داری در کاهش میزان دی‌اکسیدکربن هوا و ذخیره‌ی آن به‌صورت کربن‌آلی، در هر نوار از شبکه‌های پخش‌سیلاب، در آبان سال 1396 سه نمونه خاک از ابتدا، وسط و انتهای هر نوار از عمق 300 سانتی متر تهیه شد. سه نمونه‌ی تصادفی شاهد نیز برداشته شد و میزان‌ کربن‌آلی نمونه‌ها (36 نمونه) اندازه‌گیری و میزان ترسیب کربن محاسبه شد. داده‌های به‌دست‌آمده با  طرح ‌آماری بلوک‌های کامل‌تصادفی تحلیل و میانگین‌ها با آزمون دانکن در تراز 5% مقایسه شد. نتایج تحلیل واریانس داده‌ها نشان داد که پخش‌سیلاب در کاربری‌های مختلف بر درصد کربن‌آلی و میزان ترسیب‌کربن در خاک در تراز 1% معنی‌دار شد. نتایج مقایسه‌ی میانگین‌ها در کاربری جنگل متراکم اوکالیپتوس همراه با پخش‌سیلاب در مقایسه با شاهد، نشان داد که بیش‌ترین مقدار کربن 44/2 تن در هکتار، یعنی معادل 162/2 تن گاز دی‌اکسیدکربن هوا در خاک ترسیب شده است، در صورتی‌که در کاربری شاهد (مرتع بی پخش‌سیلاب)، مقدار ترسیب کربن 6/07 تن در هکتار کربن تعیین شد. با توجه به گذشت 35 سال از اجرای برنامه‌ی پخش‌سیلاب در این عرصه‌ها، هر هکتار از عرصه‌ی جنگل متراکم اوکالیپتوس به‌طور متوسط سالانه 4/6 تن گاز دی‌اکسیدکربن را به‌صورت ماده‌ی ‌آلی در خاک ترسیب کرده و نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا ایفا نموده است. ارزش اقتصادیزیست‌محیطی کل کربن ترسیب‌شده در خاک عرصه‌های جنگل متراکم اوکالیپتوس 1/36 میلیارد ریال در هکتار با میانگین 38/85 میلیون ریال در هکتار در سال است.

The Environmental Value of Stored Carbon in the Soil of Floodwater Spreading Fields of GarehBygon Plain, Fasa, Iran

Carbon sequestration (CS) in soils is a phenomenon consistent with the principles of sustainable development. Further, it is a vital solution for reducing the atmospheric CO2 and other GHGs. To identify the role of spate irrigation (SI) of afforested plots and rangeland in CS, 36 soil samples were collected from the 0–30 cm top soil in different spateirrigated and control treatments in November 2017. Organic carbon (OC) was measured by the standard laboratory procedures, and then converted to the sequestered soil carbon (SOC). The data were analyzed using the randomized complete block design benefitting from the SAS software. The means were compared with the Duncan test at P2; this amounts to 4.6 tons of CO2 per year on average.The total income from the carbon rent of the dense Eucalyptus camaldulensis Dehnh. aforested plots at the Kowsar Station is $32381.00 per hectare with an annual mean of $925.17 per hectare.