اثر کاربری زمین بر رواناب و رسوب تولیدی در شیب و شدت‌های مختلف باران با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران در حوضه‌ی آبخیز خانقاه سرخ

آب و خاک از مهم‌ترین منابع طبیعی هر کشور است. فرسایش خاک خطری برای رفاه انسان و حتی حیات او دانسته می‌شود. این پژوهش با هدف ارزیابی نقش کاربری زمین بر رواناب و رسوب تولیدی، در حوضه‌ی آبخیز خانقاه سرخ شهرستان ارومیه انجام شد. از روی نقشه‌ی dem منطقه، و با درنظرگرفتن شرایط استقرار دستگاه شبیه‌ساز باران، دو شیب 0 تا 13 و 13 تا 25%  انتخاب شدند. با بررسی منحنی شدت مدت فراوانی منطقه، دو شدت بارندگی 40 و 50 میلی‌متردرساعت، که به‌ترتیب مربوط به دوره‌های بازگشت 50 و 100 ساله اند انتخاب شدند، سپس به‌صورت تصادفی در قسمت‌های مختلف حوضه در دو کاربری مرتعی و کشاورزی، به‌مدت 15 دقیقه در هر آزمایش شبیه‌سازی باران انجام شد. نتایج طرح فاکتوریل بین طبقات مختلف شیب و شدت بارندگی نشان دادند که از نظر تولید رواناب در کاربری مرتعی اختلاف معنی‌داری وجود ندارد، اما اختلاف در تولید رسوب در کاربری مرتعی معنی‌دار است. بین طبقات مختلف شیب و شدت بارندگی در تولید رواناب در کاربری کشاورزی اختلاف معنی‌دار است، اما اختلاف در تولید رسوب معنی‌دار نیست. اثر متقابل شیب و شدت بارندگی درباره‌ی هیچ‌کدام از سنجه‌ها در دو کاربری تفاوت معنی‌داری را در تراز اطمینان 5% نشان نداد. نتایج نشان دادند که حجم رواناب و رسوب تولیدی در کاربری کشاورزی بیشتر از مرتعی است.