تاثیر ایجاد سدهای کوتاه اصلاحی بر تنوع گونه ای گیاهی در زیرحوزه های آبخیز عنبران چای

باوجود سابقه ی طولانی اجرای طرح های آبخیزداری، کمتر به ارزیابی تاثیرهای این طرح ها در پوشش گیاهی و مخصوصاً تنوع گونه یی، توجه شده است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر عملیات آبخیزداری (ایجاد سدهای کوتاه) بر تغییرات تنوع گونه یی زیرحوزه ها در منطقه ی عنبران اردبیل بود. زیرحوزه هایی که در آنها سده ای کوتاه آبخیزداری در حدود یک دهه پیش ساخته شده بود، حو ه های آبخیز آزمایشی و زیرحوزه هایی که در آنها طرح اجرا نشده بود و از نظر خصوصیت های محیطی مشابه بودند، حوزه های شاهد گرفته شد. با استفاده از روش تصادفی نظا ممند، در هر یک از زیرحوز ه ها 20 قطعه ی یک مترمربعی در امتداد شش چارچوب 150 100 متری در امتداد و کناره ی آب راه ها گذاشته شد. درصد پوشش تاجی و تعداد پایه های هر گونه ثبت، و بر مبنای آنها، شاخص های عددی غنای گون هیی، یکنواختی و تنوع گونه یی محاسبه شد. نتایج نشان داد که میانگین شاخص های عددی غنای گونه یی مارگالف، یکنواختی سیمپسون و تنوع گونه یی شانونوینر ( 74 / 1، 65 / 0 و 41 / 1) در حوزه های آبخیز آزمایشی از حوزه های آبخیز شاهد (68 / 1، 63 / 0 و 63/ 1) بی شتر بود، اما این تفاوت از دیدگاه آماری معن یدار نبود. باای نحال، براساس منحنی درجه بندی تنوعِ مبتنی بر شاخص رنی، اند از ههای کلی تنوع در حوز ههای آزمایشی از حوز ههای شاهد بیشتر بود. مقدار معنی داری آماری میانگین شاخص های عددی غنای گونه یی مارگالف، یکنواختی سیمپسون و تنوع گونه یی شانون وینر در حوزه های آبخیز جهت شمالی (به ترتیب 85 / 1، 67 / 0 و 47 / 1) در مقایسه با حوزه های آبخیز جهت جنوبی ( 58 / 1، 61 / 0 و 30 / 1) بیش ترین بود. برهمین اساس می توان نتیجه گرفت که سدهای کوتاه اصلاحی، تاثیر بسزایی بر بهبود شاخص های تنوع گونه یی و تامین هدف های زیستی زیرحوزه ها داشته است. با توجه به این نتایج اجرای طرح های سد کوتاه در سایر شرایط محیطی مشابه پیشنهاد می شود. شاید زیرحوز ههایی که سدهای کوتاه در آن است، مکا نهای اولویت دار برای حفاظت تنوع گیاهی باشد.