ارزیابی ژنوتیپ های گندم نان برای تحمل به خشکی با استفاده از روش ترکیبی مناسب

این تحقیق به منظور بررسی امکان کاربرد شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل برای شناسایی ژنوتیپ های متحمل به خشکی با استفاده شاخص های مختلف تحمل به خشکی در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاوری و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال زراعتی 93 - 1392 انجام شد. در این پژوهش 20 ژنوتیپ گندم نان در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند و از دوازده شاخص شامل شاخص حساسیت به تنش (ssi) ، تحمل تنش (tol) ، میانگین بهره وری (mp) ، شاخصعملکرد (yi) ، شاخص پایداری عملکرد (ysi) ، شاخص تحمل تنش (sti) ، میانگین هندسی بهره وری (gmp) ، میانگین هارمونیک (hmp) ، شاخص میانگین هندسی بهره وری (gmp)، شاخص تحمل تنش تغییریافته (msti) ، شاخص مقاومت خشکی (di) ، شاخص پاسخ به خشکی (rdi) و همچنین تکنیک شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل استفاده شد. با استفاده از این شاخص ها و تجزیه به مولفه های اصلی، ژنوتیپ های 1 ، 12 و 15 به عنوان ژنوتیپ های متحمل انتخاب شدند. همچنین ژنوتیپ های مذکور بتا مقدار شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل نزدیک به یک نیز جزء ژنوتیپ های متحمل بودند. ژنوتیپ 4 نیز با مقدار شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل نزدیک به صفر به عنوان ژنوتیپ حساس به خشکی شناخته شد. شاخص های میانگین بهره وری، میانگین هندسی بهره وری، تحمل تنش، میانگین هارمونیک و sti1k دارای همبستگی مثبت و معنیدار با عملکرد دانه در شرایط تنش و عدم تنش بودند، بنابراین بر اساس نتایج این بررسی، شاخص های مذکور به عنوان بهترین شاخص ها برای شناسایی ژنوتیپ های برتر انتخاب شدند.