|
|
|
|
بررسی تاثیر تنش خشکی بر تجمع اسمولیت ها، رنگ‌دانه‌های فتوسنتزی و رشد چند رقم و لاین ارزن دم روباهی (setaria italica l.)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
خزاعی مسعود ,گلوی محمد ,دهمرده مهدی ,موسوی نیک محسن ,زمانی غلامرضا ,مهدی نژاد نفیسه
|
|
منبع
|
تنش هاي محيطي در علوم زراعي - 1395 - دوره : 9 - شماره : 2 - صفحه:149 -162
|
|
چکیده
|
مقدمه تنش خشکی از مهم‌ترین فاکتورهای محدودکننده رشد و تولید گیاهان محسوب می‌شوند و منجر به کاهش بیش از 50 درصدی در میانگین تولید اکثر محصولات در سرتاسر جهان می شود. یک استراتژی سودمند به‌منظور اجتناب از وارد آمدن خسارات تنش خشکی به گیاهان کاشت گیاهان مقاوم به خشکی است. یک پیشنهاد مناسب و متداول استفاده از گیاهان چهارکربنه نظیر ارزن است که مقاومت نسبتاً زیادی به کمبود آب دارد. تنش خشکی خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی نظیر تنظیم‌کننده‌های اسمزی، محتوی کلروفیل، ارتفاع بوته و طول خوشه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شناخت مبانی فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی مقاومت به تنش در این گیاه و ارتباط آن‌ها با عملکرد می‌تواند کمک زیاد به شناخت و توسعه کاشت گیاهان مقاوم به خشکی نماید. هدف از این آزمایش بررسی تاثیر تنش خشکی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در سه رقم ارزن است. مواد و روش‌ها این تحقیق در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 9392 به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. سطوح مختلف تنش خشکی شامل تامین 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی (به ترتیب تنش شدید، تنش متوسط و بدون تنش) به‌عنوان عامل اصلی و ارقام ارزن دم روباهی (شامل رقم باستان و لاین های kfm5وkfm20) به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. اندازه گیری اسمولیت ها و رنگ‌دانه‌های فتوسنتزی در 30 و 45 روز بعد از اعمال تنش انجام شد. خصوصیات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای آن در زمان رسیدگی و بلوغ اندازه گیری شد. تجزیه‌وتحلیل داده ها با استفاده از نرم‌افزار آماری sas 9.1و مقایسه میانگین با استفاده از آزمون توکی در سطح معنی داری 5% انجام شد نتایج نتایج نشان داد که در مراحل مختلف رشد تنش خشکی منجر به افزایش پرولین، کربوهیدرات‌های محلول و کاهش رنگ‌دانه‌های فتوسنتزی و کارتنوئیدها در مقایسه با تیمار شاهد گردید. تنش خشکی باعث کاهش ارتفاع بوته، طول میانگره و طول خوشه، تعداد خوشه در مترمربع، تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه و عملکرد را در مقایسه با تیمار شاهد کاهش داد ولی تاثیری بر تعداد گره نداشت. بالاترین و کمترین عملکرد دانه 461/88 و 171/08 گرم در مترمربع به ترتیب مربوط به تیمار بدون تنش و تنش شدید بود. این نتایج دلالت بر آن دارد که ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه تاثیر مثبت بر عملکرد دانه در ارزن دارد و افزایش آن‌ها باعث افزایش عملکرد دانه شد. بر طبق نتایج بدست آمده کاهش ارتفاع، اسمولیت های سازگار و کارتنوئیدها مکانیزم های سازگاری و مقاومت به خشکی محسوب می شوند.
|
|
کلیدواژه
|
تنظیم اسمزی، پرولین، قندهای محلول، خصوصیات مورفولوژیکی، اجزای عملکرد
|
|
آدرس
|
دانشگاه بیرجند, دانشکده کشاورزی, ایران, دانشگاه زابل, دانشکده کشاورزی, گروه زراعت و اصلاح نباتات, ایران, دانشگاه زابل, دانشکده کشاورزی, گروه زراعت و اصلاح نباتات, ایران, دانشگاه زابل, دانشکده کشاورزی, گروه زراعت و اصلاح نباتات, ایران, دانشگاه بیرجند, دانشکده کشاورزی, گروه زراعت و اصلاح نباتات, ایران, دانشگاه زابل, دانشکده کشاورزی, گروه زراعت و اصلاح نباتات, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Effect of drought stress on osmolyte accumulation, photosynthetic pigment and growth of three Foxtail Millet (Setaria italica L.) species
|
|
|
|
|
Authors
|
Khazaei Masood ,Galavi Mohammad ,Dahmarde Mahdi ,Moosavi-Nik Seyed Mohsen ,Zamani Gholam Reza ,Mahdi-Nejad Nafiseh
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|