اثر تنش شوری بر برخی صفات بیوشیمیایی و مرفولوژیکی سه ژنوتیپ گندم نان

شوری در حال تبدیل‌شدن به یک مشکل جدی در نقاط مختلف جهان است. شوره‌زارها سه برابر بزرگ‌تر از زمین مورداستفاده برای کشاورزی می‌باشد. ازاین‌رو به‌منظور بررسی اثر شوری بر برخی شاخص های مورفولوژیک و بیوشیمیایی در ژنوتیپ های گندم آزمایشی در شرایط کشت هیدروپونیک در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو سطح شوری (شاهد و هدایت الکتریکی 6 دسی زیمنس بر متر) و سه ژنوتیپ [دو لاین موتانت t-67-60)، (t-65-7-1 و رقم طبسی] بودند. ابتدا بذور لاین های موتانت t-65-7-1 وt-67-60 و طبسی برای داشتن گیاهچه های عاری از هرگونه آلودگی ضدعفونی گردید. سپس بذور روی کاغذ صافی مرطوب درون پتری دیش در شرایط تاریک انکوباتور به مدت 3 روز در دما 1±24 سانتی گراد کشت شدند. پس‌ازآن انتقال گیاهچه ها در محیط مایع یوشیدا به روش هیدروپونیک در شرایط تیمار شوری و شاهد قرار گرفتند. صفات مورد ارزیابی شامل وزن­تر و خشک ساقه و ریشه و طول ساقه و ریشه به‌عنوان صفات مورفولوژیک و میزان اسید آسکوربیک، آنزیم لیپوکسی ژناز (lox)، کلروفیل و شاخص اکسیداسیون سلولی (tbarm) به‌عنوان خصوصیات بیوشیمیایی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری بر رشد گیاه تاثیر منفی دارد. با اعمال شوری میزان lox، tbarm، اسید آسکوربیک و کلروفیل در ژنوتیپ­های موردمطالعه اختلاف معنی داری نشان داد. بیشترین میزان تغییرات lox و tbarm مربوط به رقم طبسی و کمترین مقدار مربوط به لاین t6760 بود. با توجه به همبستگی منفی بین میزان tbarm، lox و کلروفیل با تحمل به شوری، چنین به نظر می رسد که لاین موتانت t-67-60تحمل بیشتری در مقایسه با ژنوتیپ های دیگر داشت.

Effect of salinity stress on some morphological and biochemical characteristics of three bread wheat (Trticum aestivum L.) genotypes

Salinity is going to become a serious problem in different regions of the world. The saline area is three times larger than lands used for agriculture. Therefore in order to evaluate the effect of salinity on some biochemical and morphological indices of wheat genotypes, a factorial experiment was conducted based on completely randomized design with three replications under hydroponic cultivation conditions. Treatments were two salinity levels (0 dS m1 (control) and 6 dS m1) and three wheat genotypes including Tabasi and two mutant lines (T6760, T6571). First, seeds of mutant line, T6760 and T6571 and Tabasi were sterilized to have seedlings free of contaminations. Then, the seeds were placed on wet filter papers in the petri dishes and were placed in an incubator set at 24±1 °C under dark conditions for 3 days. Then seedlings were exposed to salinity and control treatments in Yoshida fluid using hydroponic method. Shoot and root fresh and dry weight, as well as root and shoot length as morphological traits and ascorbic acid, lipoxygenase enzyme (LOX), chlorophyll and TBARM amount as biochemical traits were measured. Results showed that salinity stress had adverse effects on plant growth. LOX, TBARM and chlorophyll level showed significant differences in the studied genotypes under the salinity conditions. Tabasi showed the greatest variations of LOX and TBARM content while the lowest amounts belonged to line T6760. Regard to negative correlation between TBARM, LOX and chlorophyll level with salinity tolerance it seems that T6760 mutant line had the highest tolerance compared to the other genotypes.