تاثیر غلظت‌های مختلف پاکلوبوترازول بر کاهش اثرات تنش یخ‌زدگی در دو توده کوشیا (Kochia Scoparia)

کاربرد برخی از مواد شیمیایی مانند تریازول‌ها می‌تواند در تخفیف تنش‌های محیطی ازجمله سرما موثر باشد. به همین منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. غلظت‌های مختلف پاکلوبوترازول (0، 10، 20 میلی‌گرم در لیتر) قبل از اعمال سرما در محیط ریشه روی گیاهچه‌های کوشیا تیمار شد و سپس گیاهان در شرایط کنترل‌شده در معرض دماهای یخ‌زدگی (0، 3، 6، 9، 12 و 16 درجه سانتی‌گراد) قرار گرفتند. قبل از اعمال دماهای یخ‌زدگی قند محلول برگ، پرولین، فنل کل، رنگ‌دانه‌های فتوسنتزی و مهار فعالیت رادیکال dpph(1,1diphenyl2picrylhydrazyl) اندازه‌گیری شد. پس از اعمال دماهای یخ‌زدگی پایداری غشاء سلولی از طریق اندازه‌گیری نشت الکترولیت‌ها و درجه حرارت کشنده برای 50% نمونه‌ها بر اساس نشت الکترولیت‌ها (lt50el) تعیین شد. درصد بقاء و رشد مجدد گیاهان نیز سه هفته پس از بازیابی گیاهان در شرایط طبیعی تعیین شد. نتایج نشان داد که با کاهش دما تا 9 درجه سانتی‌گراد میزان نشت الکترولیت‌ها ثابت ماند و کاهش دما به 12 درجه سانتی‌گراد موجب افزایش شدید نشت الکترولیت‌ها گردید. همچنین درصد بقاء نیز تا دمای 9 درجه سانتی‌گراد تحت تاثیر قرار نگرفت ولی کاهش دما به 12 درجه سانتی‌گراد موجب کاهش معنی‌دار آن گردید. کاربرد پاکلوبوترازول باعث افزایش میزان کلروفیل a و b، مهار فعالیت رادیکال dpph و درصد بقاء شد ولی میزان پرولین، کربوهیدرات‌های محلول، فنل کل و میزان نشت الکترولیت‌ها را کاهش داد. برهمکنش دما و توده بر مجموع رنگ‌دانه‌ها حاکی از افزایش آن‌ها در توده بروجرد در غلظت 20 میلی‌گرم در لیتر پاکلوبوترازول بود و میزان پرولین و کربوهیدرات‌ها در توده سبزوار و عدم کاربرد پاکلوبوترازول به‌طور معنی‌داری بیشتر از سایر تیمارها بود. درمجموع کاربرد غلظت‌های 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر پاکلوبوترازول در شرایط یخ‌زدگی از کاهش شدید درصد بقاء ممانعت کرد.

Effect of different concentrations of paclobutrazol on alleviation of freezing stress effects in two populations of Kochia scoparia

Applications of chemical substances such as triazoles canalleviate the environmental stresses like cold stress. Therefore, a factorial experimental based on completely randomized design was conducted. Different concentrations of paclobutrazol (0, 10, 20 mg per liter) were applied on seedling roots environment before freezing stress and after that plants were exposed to freezing temperatures (0, 3, 6, 9, 12 and 16°C) under controlled conditions. Before applying freezing temperatures, soluble sugar, proline, total phenol, photosynthetic pigments and DPPH radical scavenging activity were measured. Following exposure to freezing temperatures, cell membrane stability and a temperature lethal to 50% of sles based on electrolyte leakage (LT50el) were determined. Survival and regrowth of plants were determined at three weeks after seedlings recovery under natural conditions. Results showed that the electrolyte leakage remained constant where the temperature was reduced to 9°C, and reducing the temperature to 12° C caused a sharp increase in electrolyte leakage. Moreover, plants survival was not influenced up to 9 ° C, but reducing the temperature to 12°C caused a significant reduction in plant survival. Paclobutrazol application increased chlorophyll a, b, DPPH radical scavenging activity and survival in kochia, whereas decreased proline, soluble carbohydrates, total phenol concentration and electrolyte leakage. Influence of Interaction between temperature and population on total pigments indicated an increase in pigment content in Broojerd population at 20 milligrams per liter of paclobutrazol, and proline and carbohydrates contents were significantly greater in Sabzevar population where no paclobutrazol was applied. Generally, application of 10 and 20 milligrams per liter of paclobutrazol prevented a severe reduction of kochia plants survival under freezing stress.