تاثیر محرک‌های رشد گیاهی در افزایش تحمل گیاه کلزا (.brassica napus l) به تنش خشکی

تنش خشکی یکی از عمده‌ترین عوامل محدودکننده رشد کلزا در ایران می‌باشد. در کشاورزی نوین، استفاده از محرک‌های رشد گیاه، یکی از راهکارهای مقابله با اثرات تنش خشکی است. به منظور مقایسه اثرات محرک‌های رشد بر عملکرد کلزا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی 98 - 1397 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی مغان انجام شد. آزمایش به صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی، شامل آبیاری کامل و تنش در کرت اصلی و کرت فرعی نیز شامل شش تیمار؛ شاهد؛ محلول‏ پاشی اسیدآمینه؛ کاربرد کود آبیاری اسیدهیومیک؛ محلول‏ پاشی اسیدفولویک‌؛ محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی و مصرف توام اسیدآمینه، اسید فولویک و اسید هیومیک بودند. نتایج نشان داد که تاثیر کاربرد محرک‌های رشد در شرایط تنش و بدون تنش خشکی می‌تواند کاملاً متفاوت بوده و می‌توان با کاربرد اسیدهای آلی، اثرات تنش را کاهش داد. در شرایط آبیاری کامل، به ترتیب تیمارهای مصرف توام محرک‌های رشد> اسید هیومیک> اسید فولویک> عصاره جلبک دریایی> اسیدآمینه با افزایش 22.7، 14.3، 6.4، 6.3 و 3.4 درصدی نسبت به تیمار شاهد، بیشترین اثربخشی را در افزایش عملکرد داشتند. در شرایط تنش خشکی، بیشترین افزایش عملکرد به‏ترتیب مربوط به تیمارهای مصرف توام محرک‌های رشد> اسیدآمینه> عصاره جلبک دریایی> اسید فولویک> اسید هیومیک به ‏ترتیب با افزایش 31.9، 21.3، 15.9، 11.9 و 11.1 درصدی نسبت به تیمار شاهد بود. به‌طور کلی‌، می‌توان نتیجه گرفت که با مصرف توام محرک‌های رشد گیاهی، از جمله، اسیدآمینه، اسید هیومیک و عصاره جلبک دریایی، در سه مرحله رشدی آبیاری دوم، خروج از رزت و شروع گلدهی، ضمن بهبود عملکرد کلزا، مقاومت آن را به تنش خشکی افزایش داد.

effect of some plant growth biostimulants on increasing canola (brassica napus l.) tolerance to drought stress

introductioncanola is known as one of the most important oily plants in the world due to its good composition of fatty acids and oil content. as the first oilseed crop in iran, canola is recommended to increase its cultivated area to reduce dependence on oil imports with high oil quality compared to other similar crops. drought stress is one of the major environmental limiting factors for the successful production of crops, especially canola, in iran and the world. one effective strategy to reduce the adverse effects of drought stress is to use new nutritional techniques like humic compounds and growth stimuli, including amino acids. due to the lack of sufficient studies on the effects of growth stimuli on canola, the present study was performed to study the effects of four plant growth biostimulants on increasing canola tolerance to drought stress under moghan conditions.materials and methodsto compare the effects of growth biostimuli on canola yield under drought stress, an experiment was conducted at moghan agricultural research station in the 20182019 crop years. the experiment was conducted as a splitplot in a randomized complete block design with three replications. treatments included the main factor of irrigation regime at two levels, and the subplot included six treatments; control, amino acid foliar application, humic acid with irrigation, fulvic acid foliar application, seaweed extract foliar application, and the combination of second, third, and fifth treatments. in this study, plant height, number of pods per main stem, number of pods per lateral branches, total number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000seed weight and seed yield were measured. before analysis of variance, the presence or absence of outliers was identified using grubbs test. normality of data was then checked by shapirowilk test. finally, the analysis of variance was performed and the means were compared using the least significant difference (lsd) method at the statistical level of one and five percent using sas software version 9.1.results and discussionthe results showed that the effect of growth biostimulants could be different in nonstress and drought stress conditions, and biostimulants can reduce the effects of dry stress. in regular irrigation and nonstress conditions, the combined treatment uses of growth stimulants> humic acid> fulvic acid > seaweed extract> amino acid increased by 22.7%, 14.3%, 6.4%, 6.3%, and 3.4%, respectively, compared to the control treatment. in drought stress conditions, the highest effect was related to the combined use of growth stimulants> amino acids> seaweed extract> fulvic acid > humic acid, respectively, with an increase of 31.9%, 21.3%, 15.9%, 11.9%, and 11.1%, respectively, compared to the control treatment.conclusionsunder nonstress conditions, the effect of growth stimulants was related to all studied components yield, and the effect of humic acid, fulvic acid, seaweed extract, and amino acid were related to the number of pods. under stress conditions, other yield components including, number of pods per main stem and lateral branches, plant height and number of seeds per pods had more effect on increasing yield. it can be concluded that the application of growth biostimulants while improving canola yield under normal moisture conditions, can increase its tolerance to drought stress.