بررسی شاخص‌های فتوسنتزی و بیوشیمیایی کلزا در پاسخ به نانواکسید مولیبدن و رژیم‌های مختلف کم‌آبیاری

به‌منظور بررسی اثر نانواکسید مولیبدن بر شاخص‌‌های فتوسنتزی، صفات بیوشیمیایی و عملکرد کلزای پاییزه تحت تنش‌خشکی انتهای فصل، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری (آبیاری کامل و قطع آبیاری از مرحله گلدهی تا انتهای فصل) به‌عنوان کرت اصلی و محلول‌پاشی با نانو‌اکسید مولیبدن (صفر (شاهد)، 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر) به‌عنوان کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش معنی‌دار میزان رنگریزه‌های فتوسنتزی، فلورسانس بیشینه (fm)، فلورسانس متغیر (fv)، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم ii (fv/fm) و عملکرد دانه و افزایش فلورسانس کمینه (f0) گردید. کاربرد 25 میلی‌گرم در لیتر نانواکسید مولیبدن سبب شد تا میزان کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کاروتنوئید‌ به‌ترتیب 25.81، 24.88، 25.57 و 17.67 درصد نسبت به شاهد 1فزایش یابد. نانواکسید مولیبدن از طریق کاهش 11.37 درصدی f0 و افزایش fv (7.22 درصدی)، موجب بهبود حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم ii و عملکرد دانه در شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی شد. بیشترین فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز با کاربرد 25 میلی‌گرم در لیتر نانواکسید مولیبدن حاصل‌ شد که به‌طور معنی‌داری بیشتر از شاهد بود. در شرایط تنش‌خشکی، محتوای پرولین بوته‌های محلول‌پاشی شده با غلظت‌های 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر نانواکسید مولیبدن به‌طور معنی‌داری بیشتر از شاهد بود. به‌طور کلی، اگرچه محلول‌پاشی بوته‌های کلزا با غلظت‌های مختلف‌ نانواکسید مولیبدن در کاهش خسارات ناشی از تنش‌خشکی انتهای فصل تاثیر مثبت و معنی‌داری داشتند، ولی بیشترین افزایش در صفات فتوسنتزی، و بیوشیمیایی در تیمار 25 میلی‌گرم در لیتر نانواکسید مولیبدن حاصل شد.

evaluation of photosynthetic and biochemical characteristics of oilseed rape under drought stress and moo3 nanoparticles application

introductionoilseed rape (brassica napus l.) is one of the most critical oilseed plants ranked third in oil production after soybeans and palm. drought stress, especially at the end of the growing season, is the most critical environmental stress affecting the growth, development, and production of crop plants. the development of practical strategies for increasing drought tolerance is crucial to sustaining crop production, particularly in arid and semi-arid regions. the utilization of micronutrients such as molybdenum is one of the best strategies to increase drought stress tolerance in plants. this micronutrient is one of the most valuable and practical approaches for improving plant growth and plant adaptation under drought-stress conditions. the present study aimed to investigate the effect of foliar application of molybdenum oxide nanoparticles on the photosynthetic indices and biochemical traits in oilseed rape under end-season drought stress conditions.