تاثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد و برخی خصوصیات اگروفیزیولوژیک و بیوشیمیایی گندم تحت تنش شوری خاک

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی و پوترسین بر عملکرد و برخی خصوصیات اگروفیزیولوژیک و بیوشیمیایی گندم (رقم گاسکوژن) تحت تنش شوری خاک، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 اجرا شد. فاکتورهای موردبررسی شامل شوری در چهار سطح (عدم اعمال شوری و اعمال شوری های 40، 80 و 120 میلی‌مولار با نمک کلرید سدیم)، کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کود زیستی به عنوان شاهد، کاربرد توام سودوموناس و فلاوباکتریوم، کاربرد توام میکوریزا با سودوموناس و فلاوباکتریوم و کاربرد میکوریزا) و محلول پاشی پوترسین در سه سطح (عدم مصرف، 0.5 و 1 میلی مولار) بودند. نتایج نشان داد که تحت شرایط شوری، کاربرد توام میکوریزا با سودموناس و فلاوباکتریوم و محلول پاشی یک میلی مولار پوترسین فلورسانس حداکثر، عملکرد کوانتومی، شاخص کلروفیل، عملکرد و اجزای عملکرد دانه را افزایش داد طوری که کاربرد توام میکوریزا با سودموناس و فلاوباکتریوم و محلول پاشی یک میلی مولار پوترسین در بالاترین سطح شوری، عملکرد دانه را 28.57 درصد نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و عدم محلول پاشی در همان سطح شوری افزایش داد. تنش شوری محتوای مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن را افزایش داد درحالی‌که کاربرد کودهای زیستی و پوترسین تحت تنش شوری موجب کاهش میزان مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن شد. کاربرد توام میکوریز با سودموناس و فلاوباکتریوم و محلول پاشی یک میلی مولار پوترسین در بالاترین سطح شوری محتوای مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن را به ترتیب 32 و 35.31 درصد در مقایسه با عدم کاربرد کودهای زیستی و عدم محلول پاشی پوترسین در همان سطح شوری کاهش داد. به نظر می رسد کاربرد کودهای زیستی و پوترسین می تواند به دلیل بهبود صفات اگروفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عملکرد دانه گندم را تحت شرایط شوری خاک افزایش دهد.

effects of bio-fertilizer and putrescine on yield and some agrophysiological and biochemical traits of wheat under soil salinity stress

introductionsalinity is one of the important and adverse environmental constraints restricting growth and development of plant particularly in arid and semiarid regions. soil salinity induces water stress, nutritional imbalance, hormonal imbalance and generation of reactive oxygen species (ros) which may cause membrane destabilization. moreover, it decreases the yield of many crops by inhibiting plant photosynthesis, photosystem ii efficiency (netondo et al., 2004), protein synthesis and lipid metabolism. one approach to solve the salt stress problem is the use of plant growth promoting rhizobacteria (pgpr) and mycorrhiza. seyed sharifi et al, (2016) reported that inoculation with pgpr enhanced proline content, relative water content, and photochemical efficiency of psii and the activity of antioxidant enzymes of wheat under salinity stress. large number of plant species are capable of forming symbiotic associations with arbuscular mycorrhizal fungi (glassop et al., 2005). they also impart other benefits to them, including production/accumulation of secondary metabolites, osmotic adjustment under osmotic stress, enhanced photosynthesis rate and increased resistance against biotic and abiotic stresses. in recent years, the use of growth regulators such as polyamines has been proposed to reduce the effect of biotic and abiotic environmental stresses (kusano et al., 2008). therefore, the aim of this study was to evaluate the effects of bio-fertilizers and putrescine on some physiological and biochemical responses of wheat under salinity stress conditions.